Co w Elblągu i okolicach na przestrzeni wieków wydarzyło się pomiędzy 24 a 30 września? Za co i gdzie można było otrzymać w Elblągu odpust zupełny, jak walczono z epidemią dżumy, w jakich okolicznościach powstało Gimnazjum Elbląskie, jak witani byli w Elblągu żołnierze powstania listopadowego i w jakich okolicznościach halę przemysłową zaadaptowano na halę sportową? Tego i innych ciekawostek możecie się dowiedzieć z kolejnego odcinka kalendarium elbląskiego.
Polscy oficerowie serdecznie witani
Jesienią 1831 r. do Prus przybyło ok. 30 tys. polskich żołnierzy – uczestników powstania listopadowego. Wielu z nich czasowo przebywało na Żuławach i w Elblągu, gdzie ulokowano żołnierzy i oficerów powstańczej armii głównej. 24 września 1831 r. mieszczanie elbląscy z wyjątkową życzliwością przywitali pierwszą grupę represjonowanych przez cara uczestników powstania listopadowego. Było to 21 oficerów z korpusu gen. Giełguda, których następnego dnia pod eskortą odtransportowano do twierdzy w Wisłoujściu.
25 września 1708 r.
Dżuma w Elblągu
Pierwsza informacja o ataku dżumy w naszym mieście pochodzi z lat 1313-1315. W wyniku choroby zmarł wówczas co trzeci mieszkaniec Elbląga. 40 lat później na dżumę zmarło ok. 6 tysięcy elblążan, a w 1360 r.- aż 13 tysięcy. Epidemie pojawiały się coraz częściej, a ówczesna medycyna nie umiała sobie z nimi radzić. Pozostawała modlitwa. 25 września 1708 r. ogłoszono w Elblągu “dniem pokuty, postu i modlitw”. Tego dnia każdy mieszkaniec miasta i terytorium należącego do Elbląga miał obowiązek zachować ścisły post i wziąć udział we mszy w intencji powstrzymania epidemii. Niestety, rok później epidemia znów nawiedziła miasto i zebrała jeszcze bardziej krwawe żniwo.
26 września 1972 r.
Pożar w meblach
26 września 1972r. o godz. 6:25 w produkujących meble Zakładach im. Wielkiego Proletariatu wybuchł groźny pożar. Paliły się magazyny. Spłonęły wszystkie przygotowane do produkcji surowce. Straty szacowano na 20 mln zł. Dzięki pomocy przedsiębiorstw z całego miasta w ciągu trzech miesięcy magazyn odbudowano. Do ZWP trafiły dwie nowe hale z elementów prefabrykowanych, a trzecią ustawiono przy ul. Kościuszki, adaptując ją na halę sportową.
27 września 1418 r.
Prawo do odpustu
27 września 1418 r. arcybiskup Johann VI potwierdził list odpustowy z 1405 r. dla kościoła Bożego Ciała. W 1400 r. kościół ten (staromiejski kościół pw. św. Jerzego) doszczętnie spłonął. W pogorzelisku odnaleziono ledwie tkniętą ogniem skórzaną sakwę, a w niej Najświętszy Sakrament. Współcześni uznali to za cud i odbudowany w 1405 r. kościół zaczęli nazywać imieniem Bożego Ciała (Heilige Leichnam), choć oficjalnie św. Jerzy patronem był jeszcze przez blisko 100 lat. List odpustowy uznawał ocalałą hostię za relikwię i zapewniał wiernych o jej mocy czynienia cudów. Pielgrzymka do kościoła i ofiara na jego rzecz zapewniały odpust od grzechów ciężkich.
28 września 1928 r.
Nowe schronisko w domu bramnym
W 1928 roku przy ulicy Carl-Pudor-Strasse 31 (obecnie Juliana Fałata) zbudowano od dawna potrzebne nowe schronisko młodzieżowe. Stare, w szkole przy ulicy Pestalozziego, nie odpowiadało już standardom. W umieszczonym okazałym domu wieżowym z bramą nad jezdnią (ulicy Pionierskiej) znajdowało się 100 miejsc noclegowych. 28 września 1928 r. nadburmistrz Elbląga dr Marten, w obecności przedstawicieli ministerstwa opieki społecznej i opiekunów młodzieży z całych Niemiec, dokonał jego uroczystego otwarcia.
29 września 1535 r.
Powstało Gimnazjum Elbląskie
Nie udała się w Elblągu lokacja zakonu brygidek. Przekazany na ten cel przez miasto budynek stał się przedmiotem sporu z biskupem warmińskim, który liczył na utworzenie tu podległej sobie uczelni. Miasto wolało mieć szkołę świecką. Do jej zorganizowania zaangażowało przebywającego już w Elblągu emigranta holenderskiego, Wilhelma van der Volgergrandta (Gnapheusa), co jeszcze bardziej zaogniło spór z biskupem.
Biskup Ferber, zresztą słusznie, obawiał się wpływu Holendra na rozwój protestantyzmu w mieście. 29 września 1535 r. w budynku po klasztorze św. Brygidy uroczyście otwarto Gimnazjum Elbląskie. Jego rektorem został Gnapheus. Szkoła kształciła w dziedzinie filozofii i łaciny, początków greki, medycyny, prawa i teologii. Dzięki zdolnościom rektora zyskała sławę daleko poza Elblągiem.
30 września 1911 r.
Teatr w nowej odsłonie
O przedwojennym budynku teatru pisaliśmy już w 10. odcinku naszego kalendarium. Zbudowano go w 1846 roku w okolicy dzisiejszej ul. Rycerskiej, ale po 65 latach eksploatacji wymagał remontu i przebudowy. Tę wykonano błyskawicznie latem 1911 r. pod okiem architekta Silbersdorfa. W tym czasie aktorzy grali w Krynicy Morskiej oraz na scenie leśnej w Bażantarni. 30 września 1911 r. uroczystą premierą zainaugurowano nowy sezon w przebudowanym Teatrze Miejskim.
Kartki z elbląskiego kalendarium publikowane są na antenie telewizji Truso.tv (kanał 140 Vectry)oraz na facebookowym fanpage Truso.tv