UWAGA!

Od Odzieżowej do Winnej (Historia elbląskich ulic, odcinek 81)

 Elbląg, Nieistniący dom spotkań przy ul. Odzieżowej - Erholungsheim
Nieistniący dom spotkań przy ul. Odzieżowej - Erholungsheim (fot. archiwum autora)

Gdzie mieściła się w Elblągu ul. Tytoniowa? W którym miejscu działały cegielnie? Kto i gdzie stworzył fabrykę cygar? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w najnowszym odcinku „Historii elbląskich ulic”. Oprowadza jak co tydzień Karol Wyszyński, przewodnik elbląskiego PTTK.

Odzieżowa
       Przebiega od ul. Królewieckiej do ul. Teatralnej. Przed 1830 r. zaczęto określać ją jako Duża Ulica Ceglanych Bud (Grosse Ziegelschunstrasse), w nawiązaniu do istniejących wówczas w tej okolicy kilku cegielni. Ich funkcjonowanie odnotowano już w XIII w.
       W 1901 r. ulicę przemianowano na Loeserstrasse dla uczczenia zasług jednego z największych wówczas przemysłowców Bernarda Loesera, który stworzył fabrykę cygar. W ramach ustaw aryzacyjnych w 1938 r. (patron ulicy z pochodzenia był Żydem) przemianowano ją na Wytwórców Cygar (Zigarrenmacherstrasse). Po 1945 r. otrzymała miano Tytoniowej, a następnie ok. 1968 r. - Odzieżowej, a to z uwagi na to, że w murach dawnej fabryki cygar umieszczono Zakłady Odzieżowe „Truso”, upadłe po 1989 r. W ich miejsce powstały później mniejsze prywatne, które również zbankrutowały. Dzisiaj wiele pomieszczeń jest wynajmowanych, wiele też stoi pustych, miały w nich powstać lofty.
       Wspomniany wcześniej Loeser, który bardzo dbał o pracowników, wybudował przy ulicy Odzieżowej obszerny dom przeznaczony do spotkań i odpoczynku z największą wówczas salą zebrań. Nazywano go wówczas Erholungsheim. Budynek niestety nie istnieje.
       Do dzisiejszych czasów po prawej stronie ulicy Odzieżowej, patrząc w kierunku ul. Robotniczej, zachował się jeden przedwojenny budynek mieszkalny, a w głębi w latach 60. wybudowano nowe bloki mieszkalne. Po lewej zaś stronie, w początkowej części ulicy, mijamy dawne mury zakładów tytoniowych, wzniesione przez Otto Depmeyera i nowo pobudowane dawne hale odzieżówki.
      
       Osińskiego
       Przebiega od ul. Teatralnej do ul. Królewieckiej. Niegdyś zamykała teren firmy Leoser & Wolff. W XIV w. określono ją jako Poppengasse. Przed 1830 r. nazwano ją ul. Kaznodziei (Predigerstrasse). Po 1945 r. - ks. Wacława Osińskiego, działacza polonistycznego na Mazurach zmarłego w 1945 r. wkrótce po wyzwoleniu jednego z obozów koncentracyjnych. Patron ulicy był jednym z założycieli Związku Polaków w Prusach Wschodnich.
       Po lewej stronie, patrząc w kierunku ul. Królewieckiej, znajduje się obecnie spółka Wolność, słynna z produkcji słodyczy. Powstała w 1950 r. jako Spółdzielnia Inwalidów, w 1957 r. rozpoczęto jej rozbudowę, dzisiaj jest własnością prywatną, ale nadal produkuje słodycze.
      
       Kręgielna
       Jest to krótka uliczka przebiegająca od ul. Królewieckiej do ul. Zacisze. Przed 1901 r. obdarzona już tym mianem (Kegelstrasse), po 1945 r. nazwa została spolszczona. Po lewej stronie zachowały się budynki mieszkalne sprzed 1945 r.

  Elbląg, Widok na ul.  Kręgielną, na rogu odnowiona ostanio kamieniczka
Widok na ul. Kręgielną, na rogu odnowiona ostanio kamieniczka (fot. autor)


       Winna
       Jest przedłużeniem ul. Kręgielnej, przebiega dalej do ul. Armii Krajowej. Po raz pierwszy nazwana w XVII w. jako uliczka Śmierci (Todegasse). W 1824 r. zaczęto określać ją jako Winną (Traucbengasse), po 1945 r. jej nazwę spolszczono. Z dawnej zabudowy zachował się jeden budynek, po 1945 r. do końca lat 70. mieściła się w nim bursa szkolna, następnie Biuro Paszportów, podległe wówczas MSW, dzisiaj ponownie szkolna bursa.
       W miejscu, gdzie dzisiaj powstaje nowy budynek mieszkalny, mieścił się kiedyś jedna z hal firmy Renoma, następnie jej sklep firmowy. W latach 50. w głębi mieściła się garbarnia Spółdzielni Plastyk. W tej okolicy przebiegały też tory kolejowe linii łącznikowej.
      

WyKa

Najnowsze artykuły w dziale Dawno temu

Artykuły powiązane tematycznie

Zamieszczenie następnej opinii do tego artykułu wymaga zalogowania

W formularzu stwierdzono błędy!

Ok
Dodawanie opinii
Aby zamieścić swoje zdjęcie lub avatar przy opiniach proszę dokonać wpisu do galerii Czytelników.
Dołącz zdjęcie:

Podpis:

Jeśli chcesz mieć unikalny i zastrzeżony podpis
zarejestruj się.
E-mail:(opcjonalnie)
  • Informacja o ul. Winnej jest nierzetelna. Po pierwsze zachował się tu więcej niż jeden budynek ( na końcu jeszcze zabudowa z 1898 r kamienice), a biuro paszportów nie mieściło się tam gdzie obecnie jest bursa. Biuro paszportów było w budynku gdzie obecnie jest jednostka państwowa
  • Piękny jest ten budynek ze zdjęcia. Szkoda,że nie ma więcej dawnych zdjęć tej ulicy.
  • Budynek ładnie odnowiony, tylko na parterze zaraz po remoncie elewacji jeden z mieszkańców wymienił okna uszkadzając elewację, widać wystającą piankę ot taki niechluj, w domu może ma jako tako, za oknem zostawił syf.
  • Jestem załamany! Kto wypisuje takie bzdury? Ani składu, ani ładu, a skróty myślowe takie, że CIA nie rozwikła rebusa!
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    2
    8
    Kat.Na.Idiotów(2015-11-22)
  • Ja raczej widzę uszkodzoną elewację przy oknach piwnicznych. Widoczne są w całej swej okazałości cegły. Wypadałoby to naprawić, bo kropla drąży skałę. ..
  • Właściwie Kręgielna to tylko jedna kaltka, środkowa część. Od lewej klatka to Królewiecka, a od prawej budynek to już Zacisze. Na przeciwko ten nowszy budynek to też Królewiecka. Trochę pokręcone.
  • Pisać każdy może, jeden lepiej, a inny gorzej, ale nie o to chodzi, jak co komu wychodzi....
  • o ile pamiętam to wprowadzając się w styczniu 1964r. ulica nosiła nazwę Odzieżowa
Reklama