Kiedy powstała aleja Tysiąclecia? Jak przed wojną wyglądała ulica Janowska? Odpowiedzi na te i wiele pytań znajdziecie w kolejnym odcinku „Historii elbląskich ulic”. Jak co tydzień przewodnikiem jest Karol Wyszyński z elbląskiego PTTK.
Aleja Tysiąclecia w zasadzie została wytyczona w 1956 r. i częściowo przebiega po szlaku dawnych ulic. Swój bieg zaczyna od pl. Grunwaldzkiego i kończy obecnie na skrzyżowaniu ul. Sopockiej z Zamkową. Do 2010 r. sięgała nieco dalej, do mostu przez rzekę Elbląg, ale wówczas patronem mostu jak i odcinka od ulicy Bocianiej został kardynał Stefan Wyszyński.
Odcinek al. Tysiąclecia od pl. Grunwaldzkiego do Hetmańskiej przebiega przez tereny dawnej fabryki Komnicka, jednej z trzech, jakie posiadał. Komnick kupił ten teren w 1898 r., wykupując upadłą fabrykę maszyn rolniczych po zmarłym H. Hoptopie. Do dzisiejszych czasów żaden z dawnych obiektów nie przetrwał.
Dalsza część al. Tysiąclecia przed wojną nosiła różne nazwy. W 1782 r. była to uliczka Tylna (Die Hinter Gasse), przed 1830 r. zmieniono ją na ul. Stajni przy Starej Fosie (Alte Graben Stallstrasse), a przed 1914 r. nazwano ją ul. Fosową (Grabenstrasse).
Zabudowa al. Tysiąclecia, poza nielicznymi wyjątkami, powstała po 1945 r. Wieżowce powstały w 1962 r. dla pracowników Zamechu. Wykonano je z prefabrykatów, wyposażono w windy i pierwszy rodzaj w mieście domofonów, a właściwie system dzwonków. Niestety, system ten został wkrótce potem zdewastowany.
Po przeciwnej stronie alei znajduje się siedziba policji, oddana do użytku w 1994 roku. Obok, bliżej ulicy Malborskiej, mijamy budynek, w którym mieściła się Rejonowa Przychodna Zdrowia, do dzisiaj zresztą działają tam różne publiczne i niepubliczne przychodnie.
Za skrzyżowaniem z ul. Malborską znajduje się dawny budynek szkolny, do 1945r. Ritterschule, po 1945 przez wiele lat mieściła się tu Szkoła Podstawowa nr 10. Obecnie obiekt jest siedzibą przedsiębiorstwa geodezyjno-kartograficznego, dwa lata temu obok firma postawiła nowy budynek.
Janowska
Przebiega od pl. Grunwaldzkiego niemal do ul. Rycerskiej, z którą nie ma połączenia. Po raz pierwszy odnotowana w XVI w. jako uliczka Pańska (Herrengasse), po 1945 r. nadano jej obecną nazwę pochodząca od miasta Janów Lubelski.
Pierwsza część dawnej ulicy, od pl. Grunwaldzkiego do ul. Hetmańskiej, to obecnie wąski zaniedbany chodnik i parking. O dawnych czasach przypomina jedynie słup ogłoszeniowy pochodzący sprzed 1945 r.
W drugiej części Janowskiej, za ul. Hetmańską, w latach 60. powstały budynki mieszkalne. Przed 1945 r. przy skrzyżowaniu z pl. Wolności stał okazały dom Dawida Loewenthala, właściciela dużego domu handlowego, istniejącego przed wojną na rogu ul. Studziennej i bulwaru Zygmunta Augusta.
Sopocka
Przebiega od al. Tysiąclecia do ul. Czerniakowskiej. Przed 1830 r. została nazwana jako Duża Przedzamcze Krzyżowa (Grosse Vorberg Kreuzstrasse), przed 1901 r. zmieniono jej nazwę na Krzyżowa (Kreuzstrasse). Po 1945 r. nazwano ją Świętokrzyską, a w 1955 roku otrzymała nazwę obecną. Nie jest zabudowana. W czasach PRL-u postawiono tu pawilon ze sklepem motoryzacyjnym, który spłonął w 2012 r.
Bociania
Jest krótką uliczką przebiegającą od al. Tysiąclecia do ul. Sopockiej. Przed 1830 r. nazwano ją Ulica Mała Przedzamcze Krzyżowa (Kleine Vorberg Kreuzstrasse), przed 1901 r. obdarzono ją mianem ul. Bocianiej (Stochstrasse). Po 1945 r. nazwę spolszczono. Przy ulicy, po jednej tylko stronie, stoi kilka kamienic pochodzących sprzed 1945 r.