Konserwacja zabytkowych czasopism i gazet ze zbiorów Biblioteki Elbląskiej

Projekt wpisuje się w wieloletnią strategię działań na rzecz ochrony zabytkowego księgozbioru Biblioteki Elbląskiej. Strategia ta, realizowana sukcesywnie na przestrzeni lat zakłada poddanie konserwacji zachowawczej całego księgozbioru zabytkowego biblioteki. W latach 2010, 2012 i 2014-2015, w ramach projektów współfinansowanych przez MKiDN, konserwacji poddany został zbiór starych druków (łącznie 8 577 woluminów). Realizowane w latach 2018-2019 zadanie jest kontynuacją działań zmierzających do zabezpieczenia całości zbiorów, a jednocześnie pierwszym etapem prac, mających na celu objęcie opieką konserwatorską kolekcji czasopism Biblioteki Elbląskiej. Zbiór ten stanowi istotną część zasobu Biblioteki, dokumentującą złożoną przeszłość miasta i stanowiącą istotne dziedzictwo kulturowe. Obecnie w zbiorach zabytkowych Biblioteki Elbląskiej znajduje się 1 250 tytułów czasopism (10 671 woluminów). Są wśród nich dzienniki, tygodniki, miesięczniki, kwartalniki i roczniki. Ich zakres tematyczny jest szeroki i obejmuje wszystkie dziedziny życia, niemniej większość ma charakter publikacji naukowych. W ramach projektu konserwacji poddawana jest najstarsza część księgozbioru.

       Podobnie jak w poprzednich latach, celem projektu jest wykonanie oceny stanu zachowania i przeprowadzenie konserwacji zachowawczej księgozbioru. Czasopisma są oczyszczane i naprawiane, aby mogły być bezpiecznie przechowywane w nowych magazynach przez długie lata. Egzemplarze o znamionach ataku mikrobiologicznego poddawane są dezynfekcji. Każdy wolumin zaopatrywany jest w opakowanie ochronne – obwolutę, lub w razie wyższego stopnia zniszczenia w pudło. Oprócz pracowników Biblioteki Elbląskiej w realizację tegorocznej części zadania zaangażowani byli również studenci i dyplomowani konserwatorzy papieru i skóry, a także osoby specjalnie przeszkolone do wykonywania opakowań ochronnych. Istotnym elementem projektu było również przeprowadzenie badań pomocnych w ustaleniu metodyki prac konserwatorskich. Wykonano analizę światłotrwałości papieru metodą microfedometrii. Jest to nowatorska technika analityczna stosowana do oceny stanu zachowania zabytkowego papieru, monitorowania skuteczności zabiegów konserwatorskich i precyzyjnego określenia zasad profilaktyki w dalszym przechowywaniu i użytkowaniu zabytków. Wykonano również analizę archeometryczną papierów konieczną do ustalenia metodyki konserwacji i zasad profilaktyki podczas przechowywania (odczyn pH papierów, badania składu włóknistego, badania stopnia zwilżalności papierów, badania rodzaju i stopnia przeklejenia, badania kolorymetryczne, ocena własności wytrzymałościowych, analiza cech strukturalno –wymiarowych, skład pierwiastkowy). W ramach projektu przeprowadzono również konsultacje z zakresu zagadnień mikrobiologicznych.
       W 2019 roku prace obejmą kolejne 581 woluminów czasopism, a także 5 woluminów najważniejszej XIX wiecznej gazety elbląskiej „Elbinger Zeitung”.
      
       Całkowity koszt projektu to 125 650 zł
       Projekt dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.