W czwartek, 1 lipca rozpoczęła się akcja dostarczania listu otwartego Ogólnopolskiego Forum WTZ, czyli Warsztatów Terapii Zajęciowej. Pierwsze listy zostały wręczone dziennikarzom w Sejmie. W województwie warmińsko-mazurskim jest 35 takich placówek, a w samym Elblągu trzy. Publikujemy apel o pomoc dla WTZ.
W całym kraju jest 726 takich placówek, które są oknem na świat dla wielu fantastycznych ludzi, których piękno i wrażliwość nie dla wszystkich jest oczywista. Zajmujemy się rehabilitacją społeczną i zawodową – opiekujemy się niemal 28 tys. osób dorosłych z niepełnosprawnościami (w większości intelektualnymi). Pomagamy tym, którzy są wykluczeni, którzy zmagają się z odrzuceniem, izolacją i niezrozumieniem. Warsztaty zatrudniają około 10 tys. pedagogów, psychologów, trenerów pracy, fizjoterapeutów i rewalidatorów z ogromnym doświadczeniem i kwalifikacjami. To wspaniali ludzie, którym się chce i którzy potrafią dotrzeć do naszych podopiecznych. To ludzie z misją i ogromnym sercem.
WTZ utrzymują się w 90 proc. ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji i w 10 proc. ze środków samorządu. Od 30 lat jesteśmy liderami w działaniach włączających osoby z niepełnosprawnościami w życie społeczne i zawodowe kraju. Dzięki naszym placówkom osoby z niepełnosprawnościami uczą się niezależności i potrafią funkcjonować w swoim naturalnym środowisku i nie muszą korzystać z domów pomocy społecznej (gdzie koszt ich utrzymania byłby znacznie wyższy). Nasza praca i misja wymaga znacznych nakładów finansowych. Niestety od kilkunastu lat ledwo co wiążemy koniec z końcem. Apelujemy, ślemy monity do władz PFRON i Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej o zwiększenie dofinansowania. Niewiele to daje. Jedynie od roku 2018 do 2022 roku zwiększano miesięczne finansowanie o całe 100 zł na uczestnika warsztatu. Przy galopujących cenach, podwyżkach prądu, gazu, ogrzewania czy konieczności podwyżek pensji specjalistów to kropla w morzu potrzeb. Realnie jest zatem gorzej niż było. Na każdego uczestnika warsztatów, który tak naprawdę na nowo uczy się życia, stawania na własne nogi, przeznacza się w Polsce 2231,11 złotych (w tym dotacja PFRON to 2008 złotych). Aktualna ustawa o zmianie algorytmu nie przewiduje wzrostu dofinansowania w latach następnych. Co oznacza dla nas, że z roku na rok będzie coraz gorzej, a widmo upadku WTZ będzie coraz bardziej realne! Martwimy się, z czego utrzymamy warsztaty, bo dotychczasowa podwyżka algorytmu w stosunku do roku poprzedniego wyniosła tylko 11 proc., a to nie pokrywa naszych codziennych potrzeb i nie wyrównuje inflacji, która cały czas rośnie.
Otrzymywane środki muszą wystarczyć na wynagrodzenia kadry, utrzymanie budynków, ogrzewanie, wodę, zakup sprzętu i doposażenia oraz materiałów do terapii, a przede wszystkim dowóz uczestników na i z zajęć. Swoim działaniem obejmujemy bowiem nie tylko miasta, ale i gminy wiejskie, które niejednokrotnie są obszarami wykluczonymi komunikacyjnie, a dla osób tam mieszkających często jesteśmy jedyną nadzieją. Po naszych podopiecznych jeździmy dziennie od 300 do 500 km. Ceny paliwa są ogromne, a warsztaty nie są wstanie pokryć tych kosztów. Warsztaty Terapii Zajęciowej są w złej sytuacji finansowej i niestety pogarsza się ona z roku na rok. Mamy przyziemne marzenia; chcielibyśmy wypłacać godziwe pensji naszym pracownikom, zakupić wyposażenie, bo to, które mamy służy nam od lat i jest w kiepskim stanie.
Nasza praca ma sens. Gdy osoba z niepełnosprawnością intelektualną trafia do nas, z dnia na dzień „staje się” bardziej samodzielna i niezależna. Chcemy równego traktowania. Dofinansowanie do osoby w szkole przysposabiającej do pracy wynosi 5500,00 zł na miesiąc, a w WTZ jedynie do 2231,11 zł. Co więcej, kwota w oświacie może ulec zwiększeniu w zależności od rodzaju i stopnia niepełnosprawności. W warsztacie takiego zróżnicowania nie ma. Bez względu na to, gdzie osoba ta przebywa, jej potrzeby rehabilitacyjne nie ulegają zmianie, a WTZ musi zabezpieczyć je na takim samym poziomie, jak w oświatowej placówce, mając mniejsze środki.
Innym przykładem znacznego zróżnicowania dofinansowania jest program PFRON „Rehabilitacja 25 plus” przeznaczony dla absolwentów szkół, gdzie dofinansowanie wynosi 2500 zł miesięcznie na osobę, my za niższą kwotę musimy jeszcze utrzymać budynki i opłacać media. Mimo tych trudności staramy się w Warsztatach zapewnić jak najlepszą rehabilitację i specjalistów. Z dnia na dzień jest to trudniejsze i w tym tempie czeka nas powolna śmierć WTZ-ów.
Dziś warsztaty nie są w stanie zatrzymać świetnie wykształconej i doświadczonej kadry zapewniając jej tylko najniższą płacę minimalną. Problemy finansowe, z którymi się borykamy, może rozwiązać tylko znacząca zmiana algorytmu. Postulujemy o kwotę 600 zł na uczestnika miesięcznie. Uporczywie prosimy o spotkanie przedstawicieli PFRON i Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej z naszymi reprezentantami, niestety nikt nie chce z nami rozmawiać. Ostatnie spotkanie z Prezesem PFRON, Pełnomocnikiem Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych odbyło się online 10 czerwca ubiegłego roku, a zakończyło się obietnicą spotkania jeszcze we wrześniu 2021 r., do którego nie doszło mimo naszej gotowości. Wciąż nikt nie chce z nami rozmawiać i wspólnie szukać rozwiązań problemów. Nie walczymy o siebie, walczymy o tych wspaniałych ludzi, którzy bez naszej pomocy nie staną na nogi – w przenośni, jak i dosłownie.
Pomóżcie! Rodzi się w nas strach i obawy o przyszłość naszych uczestników i placówek jako części sytemu wsparcia dla dorosłych niepełnosprawnych. Nie można zaprzepaścić dorobku polskiej rehabilitacji i 30 lat działalności warsztatów. Prosimy o wsparcie i wspólne apele o pomoc. Zapraszamy Państwa do naszych placówek , gdzie pokażemy, jakie postępy osiągają uczestnicy i efekty naszych działań. Przybliżymy problemy, z którymi się borykamy.