Państwowe święto Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej obchodzone jest 15 sierpnia na pamiątkę zwycięskiej bitwy warszawskiej z 1920 r., która została stoczona podczas wojny polsko-bolszewickiej. Święto wprowadzono ustawą Sejmu z 30 lipca 1992 r., aby przypominało współczesnym o odwadze i poświęceniu walczących oraz wartości pokoju.
Obchody w Elblągu
W Garnizonie Elbląg uroczystości z okazji Święta Wojska Polskiego odbyły się już we wtorek (13 sierpnia) przy Krzyżu Katyńskim na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Agrykola. Natomiast dzisiaj (15 sierpnia) w Miłomłynie i Ostródzie Szef Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Olsztynie organizuje pod patronatem Wojewody Warmińsko-Mazurskiego wojewódzkie obchody Święta Wojska Polskiego. Wezmą w nich udział wydzielone siły i środki jednostek wojskowych stacjonujących na terenie województwa – w tym z jednostek 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej.
Także dzisiaj (15 sierpnia) o godz. 11.30 w katedrze św. Mikołaja w Elblągu odbędzie się msza święta w intencji błogosławieństwa bożego dla mieszkańców Elbląga. Do uczestnictwa w uroczystości zachęcają prezydent miasta Jerzy Wilk oraz wiceprezydenci.
Kilka faktów z historii
Bitwa warszawska nazywana też Cudem nad Wisłą stoczona została w dniach 12-25 sierpnia 1920 roku. Kluczową rolę w batalii odegrał manewr Wojska Polskiego oskrzydlający siły Armii Czerwonej, przeprowadzony przez Józefa Piłsudskiego, wyprowadzony znad Wieprza 16 sierpnia, przy jednoczesnym związaniu głównych sił bolszewickich na przedpolach Warszawy. W przebiegu bitwy zarysowały się wyraźnie trzy sekwencje wydarzeń: bój na przedmościu warszawskim, walki nad rzeką Wkrą oraz manewr znad Wieprza.
I tak – 15 sierpnia nastąpiło koncentryczne natarcie odwodowych dywizji polskich, które przyniosło efekty. Odzyskany został bowiem Radzymin i polskie oddziały wróciły na pozycje utracone dwa dni wcześniej.
16 sierpnia – 5. Armia gen. Sikorskiego dokonała uderzenia, doprowadzając do opanowania Nasielska, co dało możliwość kontynuowania pomyślnych działań na Serock i Pułtusk. Postępy uzyskane w pierwszym dniu natarcia były znaczne, gdyż 3. Dywizja Piechoty Legionów zajęła Włodawę, 1. Dywizja Piechoty Legionów odcinek Wisznice-Wohyń, a dywizje wielkopolskie zajęły Garwolin i wysunęły patrole pod Wiązowną. 2. Dywizja Piechoty, przerzucona z zachodniego brzegu Wisły, przejęła rolę odwodu grupy uderzeniowej.
17 sierpnia – siły polskie osiągnęły linię Biała Podlaska – Międzyrzec – Siedlce – Kałuszyn – Mińsk Mazowiecki. W tym samym czasie reszta wojsk polskich przeszła do kontrofensywy na całej długości frontu. 5. Armia znad Wkry uderzyła na XV i III Armie bolszewickie. Wskutek braku łączności z dowództwem oraz zmęczenia żołnierzy, większa część wojsk sowieckich przeszła do odwrotu, a nie mogąc się przebić na wschód 24 sierpnia 1920 r. przekroczyła granicę niemiecką i została internowana na terytorium Prus Wschodnich. Straty strony polskiej wyniosły ok. 4500 zabitych, 22 tys. rannych i 10 tys. zaginionych.
Jednym z ważniejszych sukcesów polskiego wywiadu w okresie bitwy warszawskiej było przechwycenie i odszyfrowanie depeszy radiowej dowództwa Armii bolszewickiej z 13 sierpnia, dotyczącej zajęcia Warszawy oraz zdobycie przez kaliski 203. Pułk Ułanów jednej z dwóch radiostacji, służących Rosjanom do łączności z dowództwem w Mińsku.
15 października – delegacje polska i sowiecka zawarły w Rydze zawieszenie broni, a w marcu 1921 r. na jego bazie został zawarty traktat pokojowy, który do agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 r. przez lat dwadzieścia uregulował stosunki polsko-sowieckie i wytyczył polską granicę wschodnią.
Dlaczego święto obchodzimy 15 sierpnia
Wojsko Polskie od początku uzyskania niepodległości przez państwo polskie w 1918 r. w nazwach, ceremoniale i strukturze podkreślało swój historyczny rodowód oraz tradycję. Na Święto Żołnierzy wybrano dzień 15 sierpnia, gdyż w tym dniu w 1920 r. w godzinach nocnych pierwsze oddziały 21. Dywizji Górskiej rozpoczęły forsowanie rzeki Wieprz pod Kockiem, co dało początek kontrofensywie, w wyniku której rozbite zostały wojska rosyjskiego Frontu Zachodniego pod dowództwem Michaiła Tuchaczewskiego.
W czasach PRL
Dzień Wojska Polskiego został przeniesiony na dzień 12 października w celu upamiętnienia chrztu bojowego 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki pod Lenino. Po roku 1989 r. w środowiskach wojskowych oraz na forum Sejmu wskazywano jednak na potrzebę ustanowienia Święta Wojska Polskiego, w wyniku czego w latach 1990-1992 żołnierze świętowali w dniu 3 maja, czyli w rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Dopiero ustawa sejmowa z 30 lipca 1992 r. przywróciła obchody Święta Wojska Polskiego w dniu 15 sierpnia.
Współcześnie
Obecnie 15 sierpnia na cmentarzach odczytywany jest Apel Poległych, a przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie odbywa się Honorowa Zmiana Warty. Chlubną i pełną poświęcenia tradycję walczących 93 lata temu o niepodległą Polskę kontynuują współcześni żołnierze.
W Garnizonie Elbląg uroczystości z okazji Święta Wojska Polskiego odbyły się już we wtorek (13 sierpnia) przy Krzyżu Katyńskim na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Agrykola. Natomiast dzisiaj (15 sierpnia) w Miłomłynie i Ostródzie Szef Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Olsztynie organizuje pod patronatem Wojewody Warmińsko-Mazurskiego wojewódzkie obchody Święta Wojska Polskiego. Wezmą w nich udział wydzielone siły i środki jednostek wojskowych stacjonujących na terenie województwa – w tym z jednostek 16 Pomorskiej Dywizji Zmechanizowanej.
Także dzisiaj (15 sierpnia) o godz. 11.30 w katedrze św. Mikołaja w Elblągu odbędzie się msza święta w intencji błogosławieństwa bożego dla mieszkańców Elbląga. Do uczestnictwa w uroczystości zachęcają prezydent miasta Jerzy Wilk oraz wiceprezydenci.
Kilka faktów z historii
Bitwa warszawska nazywana też Cudem nad Wisłą stoczona została w dniach 12-25 sierpnia 1920 roku. Kluczową rolę w batalii odegrał manewr Wojska Polskiego oskrzydlający siły Armii Czerwonej, przeprowadzony przez Józefa Piłsudskiego, wyprowadzony znad Wieprza 16 sierpnia, przy jednoczesnym związaniu głównych sił bolszewickich na przedpolach Warszawy. W przebiegu bitwy zarysowały się wyraźnie trzy sekwencje wydarzeń: bój na przedmościu warszawskim, walki nad rzeką Wkrą oraz manewr znad Wieprza.
I tak – 15 sierpnia nastąpiło koncentryczne natarcie odwodowych dywizji polskich, które przyniosło efekty. Odzyskany został bowiem Radzymin i polskie oddziały wróciły na pozycje utracone dwa dni wcześniej.
16 sierpnia – 5. Armia gen. Sikorskiego dokonała uderzenia, doprowadzając do opanowania Nasielska, co dało możliwość kontynuowania pomyślnych działań na Serock i Pułtusk. Postępy uzyskane w pierwszym dniu natarcia były znaczne, gdyż 3. Dywizja Piechoty Legionów zajęła Włodawę, 1. Dywizja Piechoty Legionów odcinek Wisznice-Wohyń, a dywizje wielkopolskie zajęły Garwolin i wysunęły patrole pod Wiązowną. 2. Dywizja Piechoty, przerzucona z zachodniego brzegu Wisły, przejęła rolę odwodu grupy uderzeniowej.
17 sierpnia – siły polskie osiągnęły linię Biała Podlaska – Międzyrzec – Siedlce – Kałuszyn – Mińsk Mazowiecki. W tym samym czasie reszta wojsk polskich przeszła do kontrofensywy na całej długości frontu. 5. Armia znad Wkry uderzyła na XV i III Armie bolszewickie. Wskutek braku łączności z dowództwem oraz zmęczenia żołnierzy, większa część wojsk sowieckich przeszła do odwrotu, a nie mogąc się przebić na wschód 24 sierpnia 1920 r. przekroczyła granicę niemiecką i została internowana na terytorium Prus Wschodnich. Straty strony polskiej wyniosły ok. 4500 zabitych, 22 tys. rannych i 10 tys. zaginionych.
Jednym z ważniejszych sukcesów polskiego wywiadu w okresie bitwy warszawskiej było przechwycenie i odszyfrowanie depeszy radiowej dowództwa Armii bolszewickiej z 13 sierpnia, dotyczącej zajęcia Warszawy oraz zdobycie przez kaliski 203. Pułk Ułanów jednej z dwóch radiostacji, służących Rosjanom do łączności z dowództwem w Mińsku.
15 października – delegacje polska i sowiecka zawarły w Rydze zawieszenie broni, a w marcu 1921 r. na jego bazie został zawarty traktat pokojowy, który do agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 r. przez lat dwadzieścia uregulował stosunki polsko-sowieckie i wytyczył polską granicę wschodnią.
Dlaczego święto obchodzimy 15 sierpnia
Wojsko Polskie od początku uzyskania niepodległości przez państwo polskie w 1918 r. w nazwach, ceremoniale i strukturze podkreślało swój historyczny rodowód oraz tradycję. Na Święto Żołnierzy wybrano dzień 15 sierpnia, gdyż w tym dniu w 1920 r. w godzinach nocnych pierwsze oddziały 21. Dywizji Górskiej rozpoczęły forsowanie rzeki Wieprz pod Kockiem, co dało początek kontrofensywie, w wyniku której rozbite zostały wojska rosyjskiego Frontu Zachodniego pod dowództwem Michaiła Tuchaczewskiego.
W czasach PRL
Dzień Wojska Polskiego został przeniesiony na dzień 12 października w celu upamiętnienia chrztu bojowego 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki pod Lenino. Po roku 1989 r. w środowiskach wojskowych oraz na forum Sejmu wskazywano jednak na potrzebę ustanowienia Święta Wojska Polskiego, w wyniku czego w latach 1990-1992 żołnierze świętowali w dniu 3 maja, czyli w rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Dopiero ustawa sejmowa z 30 lipca 1992 r. przywróciła obchody Święta Wojska Polskiego w dniu 15 sierpnia.
Współcześnie
Obecnie 15 sierpnia na cmentarzach odczytywany jest Apel Poległych, a przed Grobem Nieznanego Żołnierza w Warszawie odbywa się Honorowa Zmiana Warty. Chlubną i pełną poświęcenia tradycję walczących 93 lata temu o niepodległą Polskę kontynuują współcześni żołnierze.
mk