Słowianie uznawali ją za drzewo święte, prosili przy niej o urodzaj i dobrobyt. Kilkaset lat później jej zalety w swojej słynnej fraszce sławił Jan Kochanowski. Lipa jest długowieczna - najstarsze okazy w Polsce mają ponad 500 lat – a to, czym dzieli się z ludźmi trudno przecenić. Można ją spotkać nie tylko w parkach czy ogrodach, ale i w lasach wokół Elbląga.
Jak podaje Encyklopedia Leśna w Polsce występują dwa gatunki lipy: drobnolistna oraz szerokolistna. To duże drzewo, które może osiągnąć 30-40 metrów wysokości. Najstarsze okazy – np. lipa w Cielętnikach czy w Czarnym Potoku – mają ponad 500 lat.
Jej kwiaty, z których pszczoły pobierają nektar, dają ludziom miód. Jest on ceniony nie tylko ze względu na swoją złocistą barwę, ale przede wszystkim za działanie antybakteryjne. To jednak nie koniec dobroczynnych właściwości kwiatów tego drzewa.
"Kwiatostany lipy wraz z przysadką są surowcem leczniczym. Rzesze ludzi zbierają kwiat lipy, gdyż jest doskonałym zamiennikiem herbaty, a także wykazuje wiele właściwości leczniczych. W warunkach domowych napar z lipy stosuje się przy wszelkiego rodzaju przeziębieniach, grypach, anginie, a także przy bezsenności" – tak jej właściwości lecznicze opisuje Anna Jakimiuk w artykule "Ale lipa!", umieszczonym na stronie RDLP w Białymstoku.
Jak dodaje autorka lipa to również drewno rzeźbiarzy, odznaczające się miękką i delikatną strukturą.
"Największe arcydzieło polskiego snycerstwa – Ołtarz Mariacki katedry w Krakowie, Witt Stwosz wyrzeźbił m.in. w drewnie lipowym. Drewno i łyko lipowe służyły również do wyrobu bardziej prozaicznych przedmiotów, np. butów, koszyków czy sznurów" – wyjaśnia Anna Jakimiuk.
Drzewo to występuje również w wierzeniach, m.in. słowiańskich.
"Lipa symbolizowała żeński pierwiastek: była drzewem bóstw miłości i życia rodzinnego, to pod nią proszono o urodzaj. Wiązano ją z płodnością, życiem, witalnością... a wraz z biegiem życia i ubytkiem witalności również z upływającym czasem i śmiercią. Elementy tego kultu płodności zostały wykorzystane przez chrześcijaństwo, które związało na ziemiach słowiańskich lipę z osobą Matki Boskiej – stąd kapliczki, które często stały obok lip" – tak o wierzeniach związanych z tym rozłożystym drzewem pisze dr Jan Misiuna ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.
Co ciekawe lipę można znaleźć nie tylko w parkach, ogrodach, przy alejach czy drogach, ale i w lesie.
- Na terenie naszego nadleśnictwa mamy wyjątkowo piękne okazy, które są pomnikami przyrody, a tym samym objęte są ochroną – mówi Jan Piotrowski z Nadleśnictwa Elbląg. - Jest to na przykład lipa rosnąca przy leśniczówce Dębica, tuż za górą Chrobrego czy ta zlokalizowana na Białej Drodze. Zaczyna się ona w Kikołach, tuż za Kadynami i przebiega obok Białej Leśniczówki. Lipa znajduje się za tym zabytkowym budynkiem.
Jej kwiaty, z których pszczoły pobierają nektar, dają ludziom miód. Jest on ceniony nie tylko ze względu na swoją złocistą barwę, ale przede wszystkim za działanie antybakteryjne. To jednak nie koniec dobroczynnych właściwości kwiatów tego drzewa.
"Kwiatostany lipy wraz z przysadką są surowcem leczniczym. Rzesze ludzi zbierają kwiat lipy, gdyż jest doskonałym zamiennikiem herbaty, a także wykazuje wiele właściwości leczniczych. W warunkach domowych napar z lipy stosuje się przy wszelkiego rodzaju przeziębieniach, grypach, anginie, a także przy bezsenności" – tak jej właściwości lecznicze opisuje Anna Jakimiuk w artykule "Ale lipa!", umieszczonym na stronie RDLP w Białymstoku.
Jak dodaje autorka lipa to również drewno rzeźbiarzy, odznaczające się miękką i delikatną strukturą.
"Największe arcydzieło polskiego snycerstwa – Ołtarz Mariacki katedry w Krakowie, Witt Stwosz wyrzeźbił m.in. w drewnie lipowym. Drewno i łyko lipowe służyły również do wyrobu bardziej prozaicznych przedmiotów, np. butów, koszyków czy sznurów" – wyjaśnia Anna Jakimiuk.
Drzewo to występuje również w wierzeniach, m.in. słowiańskich.
"Lipa symbolizowała żeński pierwiastek: była drzewem bóstw miłości i życia rodzinnego, to pod nią proszono o urodzaj. Wiązano ją z płodnością, życiem, witalnością... a wraz z biegiem życia i ubytkiem witalności również z upływającym czasem i śmiercią. Elementy tego kultu płodności zostały wykorzystane przez chrześcijaństwo, które związało na ziemiach słowiańskich lipę z osobą Matki Boskiej – stąd kapliczki, które często stały obok lip" – tak o wierzeniach związanych z tym rozłożystym drzewem pisze dr Jan Misiuna ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.
Co ciekawe lipę można znaleźć nie tylko w parkach, ogrodach, przy alejach czy drogach, ale i w lesie.
- Na terenie naszego nadleśnictwa mamy wyjątkowo piękne okazy, które są pomnikami przyrody, a tym samym objęte są ochroną – mówi Jan Piotrowski z Nadleśnictwa Elbląg. - Jest to na przykład lipa rosnąca przy leśniczówce Dębica, tuż za górą Chrobrego czy ta zlokalizowana na Białej Drodze. Zaczyna się ona w Kikołach, tuż za Kadynami i przebiega obok Białej Leśniczówki. Lipa znajduje się za tym zabytkowym budynkiem.
oprac. mw