UWAGA!

----

Z 1 Maja na Garbary (W kadrach pomiędzy Elbingiem a Elblągiem)

 Elbląg, Z 1 Maja na Garbary (W kadrach pomiędzy Elbingiem a Elblągiem)

Wracamy do historycznych zestawień zdjęć wykonanych przez Jarosława Jaroszuka. Dziś odwiedzimy ul. 1 Maja i Garbary

 

Jarosław Jaroszuk odnawia, rekonstruuje, czasem wręcz „ratuje” stare zdjęcia Elbląga, tworzy również ich zestawienia z fotkami współczesnymi, kolaże. Jego prace zdążyły już zyskać uznanie internautów, trafiły do telewizji, a teraz będziemy je też sukcesywnie prezentować na łamach portElu.

 

Zacznijmy od wizyty na 1 Maja. Tak pisał o niej Karol Wyszyński, przewodnik PTTK, w cyklu Historia elbląskich ulic na naszych łamach:

- W 1337 roku, kiedy powstał Nowy Elbląg (jako jednostka miejska dla „Starego” Elbląga), prowadziła do niego Droga do Młyna, której granice kończyły się w rejonie obecnej ulicy Mącznej. Następnie została nazwana Groblą Młyńską (Mühlendamm) i obejmowała obecne ulice: 1 Maja i Romualda Traugutta. Przed 1785 r. części obecnej ul. 1 Maja nadano miano Wewnętrzna Grobla Młyńska (Innerer Mühlendamm). Młyn, o którym mowa w nazwie, po raz pierwszy wspomniany jest w piśmiennictwie ok. 1400 roku.

Na zdjęciu widzimy oczywiście budynek sądu przed wojną.

- Siedziba Sądu Okręgowego w Elblągu powstała w latach 1912-1914, została wybudowana pod nadzorem mistrza budowlanego Schreibera. Z tego samego okresu pochodzi narożna lampa gazowa, którą sądowi podarowała gazownia. Siedziba sądu przetrwała wojenną zawieruchę, w czerwcu 1945 roku Zygmunt Gudlewicz uruchomił w niej Sąd Grodzki, a Kazimierz Giedroyć – prokuraturę. W sierpniu 1945 roku działalność rozpoczął Sąd Okręgowy z prezesem Stanisławem Różańskim i zastępcą Janem Łaparewiczem. Swoim zasięgiem obejmował ówczesny powiat elbląski, kwidzyński, malborski, suski i sztumski. Do 1989 roku sąd kilkakrotnie zmieniał nazwy i zasięg – od okręgowego przez powiatowy, wojewódzki i ponownie okręgowy - pisał Karol Wyszyński.

Przejdźmy na ul. Garbary również sięgając po cykl Historia elbląskich ulic:

- Ulica Garbary przebiega od ulicy Pocztowej do Starego Rynku. W czasach istnienia umocnień miejskich, od strony obecnej Pocztowej, zamykała ją Wieża Garbarska, której resztki rozebrano w 1783 r. Po raz pierwszy o tej ulicy wspomniano w źródłach pisanych w 1340 r. jako platea Cerdonum (Rzemieślników). Przed 1454 r. nadano jej nazwę Garbarzy (Garber Gasse, następnie Garber Strasse). Kolejna zmiana nastąpiła przed 1782 r., kiedy to uliczka nazywała się Tylna (Die Hinter Gasse). Od 1924 r. jej patronem został Wilhelm, wtedy to Wilhelmstrasse obejmowała także obecną ulicę Studzienną. Po 1945 r. Wilhelma zastąpił w roli patrona Bogumił Linka, polski działacz mazurski, który zmarł wskutek pobicia w okresie międzywojennym. W 1990 roku władze miasta przywróciły ulicy historyczną nazwę – Garbary. W budynku na rogu Garbary i Pocztowej (gdzie funkcjonował Urząd Kontroli Skarbowej, ten budynek przejęło miasto, próbowało go sprzedać, ale bezskutecznie - red.) do 1940 roku mieściły się konsulaty Danii, Szwajcarii, Holandii i Estonii. Zaraz za nimi, gdzie dzisiaj stoi pusty plac, znajdował się hotel Rauch - wskazywał przewodnik PTTK.

Dodajmy, że zdjęcie archiwalne z ul. Garbary to okolice 1930-1940 roku.

 

Zobacz poprzedni odcinek cyklu.

oprac. TB

Najnowsze artykuły w dziale Dawno temu

Artykuły powiązane tematycznie

Zamieszczenie następnej opinii do tego artykułu wymaga zalogowania

W formularzu stwierdzono błędy!

Ok
Dodawanie opinii
Aby zamieścić swoje zdjęcie lub avatar przy opiniach proszę dokonać wpisu do galerii Czytelników.
Dołącz zdjęcie:

Podpis:

Jeśli chcesz mieć unikalny i zastrzeżony podpis
zarejestruj się.
E-mail:(opcjonalnie)
  • Szkoda, że przywracając nazwę ulicy Garbary tak brutalnie został odesłany w niebyt jej poprzedni imiennik Bogumił Linka. Ten działacz Mazurskiej Parii Ludowej, walczący o powrót Mazur do Polski, aktywnie działający w akcji plebiscytowej, aby ziemie te należały do Polski jest obecnie postacią zapomnianą. A przecież w wyniku bestialskiego pobicia przez niemieckich bojówkarzy w "krwawej środzie" 21 stycznia 1921 roku zmarł wskutek ran oraz odstąpienia od leczenia nowotworu. Dziś z działaczy polskości na Warmii i Mazurach w Elblągu pozostał w nazewnictwie jedynie Michał Kajka. Owszem powie ktoś, że Elbląg to nie Warmia i Mazury, ale to chyba nie powód by zapomnieć o tamtych ludziach. Ich nieszczęście polega na tym, że po II wojnie Mazurów i Warmiaków uznano za Niemców. Nie dane było im tak jak Kaszubom czy Ślązakom kultywować ich tradycje. Może więc warto naprawić ten błąd i zacząć traktować tamtych działaczy jako godnych potomków Polski.
  • @Pot BL - Słowo klucz: Paria Ludowa.
  • Na zdjęciu Sądu widać niestety nieodbudowanie części fragmentu od 1 Maja, zamiast tego typowy 3 poziomowy perelowski klocek. Na Garbary obecnie brakuje części kamieniczki po lewej stronie. Zarówno zdjęcie Sądu, jak i Garbary obecne różni niestety od tych niemieckich calkowity brak zieleni, tj. drzew. Nie wiem skąd u elblaskich wladz ta awersja do drzew, a zamiłowanie do ich wycinania, szczególnie tych poniemieckich.
  • Gdzie są drzewa?!?
  • Pamiętam gazową latarnie na rogu sądu od 1 Maja.
    Zgłoś do moderacji     Odpowiedz
    7
    0
    Markkol1(2025-06-12)
  • @Pot BL - Jak dla mnie dobrze, że starówka odzyskała swoje pierwotne spójne nazewnictwo (choć kilka decyzji było nietrafionych, no i co oni odwalili z tą Wigilijną?), ale zgadzam się, że Linka powinien dostać jakieś upamietnienie w innym miejscu.
  • UKS nie ma już z 10-15 lat, gdzie wy żyjecie, w Matrix????
  • redaktor Przytaczaliśmy cytat sprzed lat, dodaliśmy przypis.
  • Obecnie istnieje Urząd Kontroli Celno-Skarbowej w Olsztynie (oddział w Elblągu) i mieści się przy pl. Jagiellończyka. Budynek po UKS-ie był i jest własnością miasta. Nigdy w nim nie było Izby Skarbowej (a już z pewnością nie Izby Kontroli Skarbowej!!!).
  • Boeing 787 Dreamliner rozbił się w pobliżu lotniska w Ahmadabadzie, uderzając w budynek hostelu ! Duda wprowadza trzy dni żałoby narodowej...
Reklama