Kontynuujemy wędrówkę po Malborku, po którym oprowadza Karol Wyszyński, przewodnik elbląskiego PTTK. Dzisiaj czas na odwiedziny krzyżackiego zamku, który jest największą zachowaną warownią średniowieczną w Europie.
Nad bramą prowadzącą do zamku średniego znajduje się postać Najświętszej Marii Panny z Dzieciątkiem wspierającej się na tarczy z krzyżem. Do zamku wkracza się poprzez most niegdyś zwodzony przebiegający nad dawną fosą obecnie już suchą.
Po przekroczeniu tej bramy wkraczamy na rozległy dziedziniec. Ta część zarządzana była przez wielkiego komtura, sprawował on nadzór nad finansami podskarbiego i szafarza. Północne skrzydło pełniło rolę biur i mieszkalną. Dla gości zakonu były tu pomieszczenia ulokowane we wschodniej jego części, dla nich też była przeznaczona osobna kaplica pw. św. Bartłomieja. Obecnego skrzydła południowego nie było w ogóle. Zakon dbał o swych chorych i starych braci, w północno-zachodniej części zamku niskiego był ośrodek dla nich przeznaczony, zwany wówczas infirmerią. Posiadała ona własną łaźnię, refektarz (jadalnię) o jednym centralnie umiejscowionym filarze, kaplicę. Zamek średni od wysokiego oddzielały zabezpieczenia w postaci muru, fosy, bramy mostu zwodzonego. Obecnie przed tą częścią ustawione są postacie czterech dawnych wielkich mistrzów Hermana vol Salza, Zygfryda von Feuchtangena, Winricha von Kniprode i Albrechta von Brandenburg-Ansbacha. Poprzednio towarzyszyły one postaci Fryderyka Wielkiego – obecnie nieistniejącego pomnika odsłoniętego w 1877 r. na podzamczu.
Na terenie zamku średniego znajduje się Wielki Refektarz, kuchnia, w zachodnim skrzydle Pałac Wielkiego Mistrza. Wielki mistrz posiadał tylko na swoje potrzeby toaletę, kaplicę (prawdopodobnie pw. św. Katarzyny). W posadzce wspomnianego refektarza widać pokrywy podłogowego systemu grzewczego „hypokaustum” znane już w IV w. p.n.e. w starożytnej Grecji. Takich pieców na całym zamku było kilka. Ciekawostką jest to, że kiedy w końcu XIX w. w trakcie prac modernizacyjnych poprawiono jeden z takich pieców według ówczesnej wiedzy z tej dziedziny, to system przestał działać.
Wielki refektarz po I rozbiorze Polski w 1772 r. stał się salą musztry i ujeżdżalnią koni, a sam zamek średni koszarami dla wojsk pruskich. Cały zaś zamek uległ licznym przebudowom w celu adaptacji go do celów koszarowych.
Obecnie na terenie zamku średniego eksponowane są wystawy bursztynu, broni, pomieszczenia, krużganek z malowidłami przedstawiającymi sceny Apokalipsy według św. Jana.
Zamek wysoki
Zamek wysoki był oddzielony od zamku średniego fosą z mostem zwodzonym, dwoma bronami rozdzielonymi szyją bramną (system obronny będący pułapką dla atakujących), za drugą broną znajdowała się strzelnica.
W tej części znajduje się kościół Najświętszej Marii Panny, który został powiększony po przebudowie po 1309 r., już po przybyciu wielkiego mistrza z Wenecji. Na zewnętrznej fasadzie umieszczono wysoki, bo 8-metrowy posąg patronki kościoła, wykonany ze sztucznego kamienia i w XIV w. pokryty mozaiką z Wenecji.
Tak kościół, posąg jak i cały zamek uległy znacznym zniszczeniom w 1945r. Dopiero w obecnym dziesięcioleciu dzięki dotacjom z programu „Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego” dokończono restaurację sklepienia kościoła oraz przywrócono świetność posągowi NMP. Od wnętrza zamku do kościoła prowadzi wejście zwane Złotą Bramą, zdobione płaskorzeźbami o motywach roślinnych, Sądu Ostatecznego, przypowieść o pannach mądrych i głupich, a także twory fantastyczne. Dzieło to powstało w końcu XIII w.
Poniżej wspomnianego kościoła znajduje się kaplica św. Anny, kaplica grobowa wielkich mistrzów. Pierwszym, którego szczątki tam złożono, był Dietrich von Altenburg, z jedenastu płyt nagrobnych zachowały do dzisiaj tylko trzy.
Ciąg dalszy za tydzień
