Która ulica nazywała się przed wojną Wygonem Grubego? O tej i innych ciekawostkach związanych z historią elbląskich ulic opowiada Karol Wyszyński, przewodnik PTTK. Dzisiaj kontynuujemy wędrówkę po Zawodziu.
Ul. Grochowska leży po drugiej stronie dawnej fosy, jest przedłużeniem ul. Ostrołęckiej, o której już pisałem i przebiega do ul. Freta. Sama fosa jak i umocnienia (nie ma po nich śladu) powstały w 1626 r.
Historia ulicy sięga końca XIII w., należała do mieszczanina noszącego nazwisko Grübe. To właśnie z tego powodu okoliczny teren ten, a później i ulicę, zwano Wygonem Grubego (Grubenhagenestrasse, Grubenhagenerstrasse). Nazwę Grochowska ulica otrzymała po 1945 roku, w nawiązaniu do Grochowa, dzielnicy Warszawy.
W początkowym swym biegu, od strony ul. Ostrołęckiej, jest ulicą o charakterze mieszkalnym i przemysłowym, później na wysokości fosy zabudowana jest po jednej stronie i ma charakter mieszkalny. Na wysokości ul. Gdańskiej w głębi znajduje się wspomniany przeze mnie w jednym z poprzednich odcinków budynek, ozdobiony na szczycie łbem konia.
Za skrzyżowaniem z Nowodworską przy ulicy mieszczą się domy jednorodzinne, a także duża piekarnia należąca do PSS Społem.
Freta
Ulica przebiega od krańca ul. Grochowskiej do ul. Stawidłowej. Przed 1924 r. została nazwana Michelauerweg, w nawiązaniu do nazwy sąsiadującego z nią terenem, który został włączony do miasta. Po 1945 r. otrzymała obecną nazwę.
Zabudowana w pierwszym odcinku po prawej stronie, po lewej znajduje się niska budowla wykonana z półkręgów betonowych przykrytych ziemią. Był to prawdopodobnie schron przeciwlotniczy mieszczącego się tu obozu – baraków dla pracowników przymusowych. Budynki pobudowane zostały przy tej ulicy w latach 20. przez firmę Schichaua dla swoich pracowników.
Rzemieślnicza
Krótka uliczka mająca tylko połączenie z ul. Grochowską. Rzemieślniczą została nazwana w 1987 r.
Strażnicza
Odchodzi od ul. Grochowskiej. Przed 1830 r. nazwana jako Pierwsza Ścieżka (Erste Trift). W latach 20. została pozbawiona nazwy, potem była określana jako jako Zimowa Ścieżka (Wintertrift). Obecną nazwą obdarzono ją po 1945 r.
Po lewej stronie znajdują się zabudowania magazynowe, po prawej budynek koszarowy wzniesiony dla Elbląskiego Batalionu Obrony Terytorialnej, który tu stacjonował w latach 1965-1977. Następnie obiekt przekazano ówczesnej Komendzie Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej na siedzibę oddziałów ZOMO. Obecnie w posiadaniu Komendy Miejskiej Policji.
Nizinna
Jest przedłużeniem ul. Strażniczej i prowadzi wśród zabudowań rolniczych za miasto. Zaczyna się na mostku położonym na dużym rowie melioracyjnym. Przed 1945 r. nosiła wspólną nazwę z ul. Strażniczą – Zimowa Ścieżka. Po 1945 r. aż do 1988 roku była bezimienną drogą.
Stawidłowa
Jest krótką uliczką łączącą ul. Grochowską z ul. Radomską w okolicy ul. Kotwiczej. Zabudowana po lewej stronie, po prawej na odcinku do ul. Warszawskiej znajduje się dawna fosa. Przed 1830 r. nazwana jako Grobla Śluzy (Schleusendamm). Obecne miano nosi od 1945 r.