Co znowu podrożało? Czy Wy też zadajecie sobie to pytanie przed wyprawą do sklepu? Inflacja stała się w 2021 roku jedną z „bohaterek” gospodarczego i codziennego życia. I dlatego od niej zaczynamy coroczne podsumowanie, dając jej palmę pierwszeństwa w naszym rankingu. Inflacja odbije się zresztą negatywnie na większości poniżej opisanych przez nas lokalnych wydarzeniach w gospodarce.
1. Podwyżki, podwyżki, podwyżki
W mijającym roku elblążanie więcej zapłacili za energię cieplną (w sumie ok. 12 procent) i wywóz odpadów (o 20 procent), wzrósł też podatek od nieruchomości (o 2,5 procent). To oczywiście tylko podwyżki lokalne. A trzeba dodać jeszcze podwyżki cen żywności, paliw, usług i wielu innych dóbr, których wartość rośnie wraz z inflacją.
Kolejny rok zapowiada się jeszcze gorzej. Urząd Regulacji Energetyki zatwierdził od 1 stycznia podwyżki energii elektrycznej (o 24 procent), gazu (o 50 procent), które rząd chce zbijać, obniżając akcyzę i VAT i wprowadzając programu osłonowe dla najuboższych. Jaki będzie efekt, odczujemy wkrótce we własnych portfelach.
Lokalnie też będzie drożej. Na tegorocznych sesjach Rady Miejskiej władze miasta podniosły ceny biletów komunikacji miejskiej, opłaty w strefie płatnego parkowania (wydłużając o godzinę jej funkcjonowanie), podatek od nieruchomości, opłaty za odprowadzanie deszczówki i od środków transportu. Więcej szczegółów znajdziecie tutaj.
2. Co tam Panie na przekopie?
Mijający rok to kolejne miesiące prac nad budową kanału przez Mierzeję Wiślaną i sztucznej wyspy. Do użytku oddano pierwszy z mostów, który otrzymał imię Jerzego Wilka. Rozpoczął się także drugi etap inwestycji – czyli modernizacja rzeki Elbląg wraz z budową mostu w Nowakowie – w sumie za prawie 600 mln złotych. Całość ma być gotowa w 2023 roku. Urząd Morski w Gdyni szuka obecnie firmy, która zbuduje statek-pogłębiarkę toru wodnego, na razie ceny oferentów przekraczają szacunki urzędników.
Można powiedzieć, że elbląski port już korzysta na przekopie. Na terminalu trwa przeładunek kamienia, który jest transportowany drogą wodną w rejon inwestycji, a ten rok ma się zakończyć przeładunkami rzędu 130 tys. ton. To oczywiście kropla w morzu potrzeb, mówiących w najbardziej optymistycznej wersji nawet o 3,5 mln ton rocznego przeładunku. By to było możliwe, konieczne są dodatkowe inwestycje i budowa nowego terminalu, który miałby powstać na wysokości ul. Żytniej.
Obecna infrastruktura w porcie pozwala na przeładunki do 1,5 mln ton rocznie, konieczne jest jednak pogłębienie toru wodnego (to zadanie Skarbu Państwa) i nabrzeży (to zadanie portu) i budowa obrotnicy (to zadanie portu i miasta). Na dokumentację nowych inwestycji w porcie elbląski samorząd zarezerwował w budżecie Elbląga na 2022 rok milion złotych. A pieniądze na rozbudowę portu mają pochodzić z Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury. Nadchodzący rok powinien przynieść więcej konkretów.
3. „Fabryka” na Wyspie Spichrzów
Coraz bardziej realnych kształtów nabiera projekt budowy na Wyspie Spichrzów kompleksu kamienic, które mają pełnić funkcję biurowca i przyciągać do Elbląga duże firmy usługowe. Zbuduje je spółka Porta Mare w ramach rządowego programu „Fabryka”, ma już pozwolenie na budowę. Prace mają ruszyć wiosną przyszłego roku. Inwestycja ma kosztować 90 mln zł, dodatkowe 30 mln (w tym 27 to dofinansowanie Skarbu Państwa) wyda miasto na zagospodarowanie nabrzeży.
4. Działki i mieszkania jak ciepłe bułki
Gdzie jest szklany sufit na rynku mieszkań? Na razie go nie widać, bo działki w mieście sprzedają się jak ciepłe bułki, a deweloperzy liczą zyski. Tylko w ostatnim roku miasto sprzedało tereny o wartości ponad 20 mln złotych (w tym część Modrzewiny) i wystawiło na przetarg kolejne działki pod budownictwo mieszkaniowe m.in. na Bielanach czy przy ul. Warszawskiej. A budowę 120 mieszkań czynszowych przy ul. Wiejskiej zapowiedziało Elbląskie Towarzystwo Budownictwa Społecznego.
Rośnie też zainteresowanie inwestorów terenami przemysłowymi. Władze miasta twierdzą, że to również „efekt przekopu”. W cenie są grunty na Modrzewinie oraz te położone blisko trasy S7.
5. Miejskie inwestycje
Największe miejskie inwestycje ostatnich lat – rozbudowa Szpitala Miejskiego (41 mln zł) i modernizacja oczyszczalni ścieków (208 mln zł) cały czas trwają, ale już wiadomo, że z powodu rosnących cen materiałów budowlanych będą droższe niż zakładano i konieczne będą aneksy umów. Z opóźnieniem – z powodów problemów z dostawami materiałów – zakończono modernizację parku Dolinka, który za 13 mln złotych przekształcił się w wielki plac zabaw dla dzieci i dorosłych.
Władze miasta oddały też do użytku zmodernizowaną ul. Fromborską z nowym rondem i kolejne kilometry ścieżek rowerowych w ciągu ul. Kościuszki i Agrykola. W listopadzie okazało się, że prezydent wraca do budowy odkrytych basenów przy ul. Spacerowej. Nie ma jednak mowy o realizacji koncepcji, która wygrała wcześniej ogłoszony konkurs. Nowy basen ma powstać obok CRW Dolinka (nie w starych nieckach) na wzór kompleksu „Piekiełki” w Starogardzie Gdańskim.
Na ostatniej w tym roku sesji Rady Miejskiej zaprezentowano kilka wizualizacji (my pokazujemy jeden ze slajdów) i film... ze Starogardu Gdańskiego.
Prezydent na razie nie chce zdradzać szczegółów inwestycji, zapewne tuż po nowym roku zwoła konferencję prasową, by je ogłosić. Dodajmy, że w 2022 roku na pierwszy etap budowy basenów odkrytych miasto zaplanowało 8 mln złotych.
6. GE Power zwalnia
W październiku pisaliśmy o zwolnieniach, zapowiadanych w Elblągu przez GE Power. Powiatowy Urząd Pracy otrzymał informację, że do końca 2022 roku spółka zwolni 100 osób, w tym 32 pracowników odlewni żeliwa, która z powodu braku zamówień na turbiny parowe i kadłuby żeliwne została zamknięta.
- W drodze negocjacji z pracodawcą przygotowaliśmy program osłonowy dla zwalnianych pracowników. Składa się z części finansowej i logistycznej. Odchodzący z pracy otrzymują odprawy wyższe niż te wynikające z kodeksu pracy, ich wysokość jest uzależniona m.in. od stażu pracy. Jedna z firm szkolących pomoże im też przygotować się do znalezienia nowego pracodawcy – mówił nam wówczas Mirosław Pietruszka, przewodniczący Związku Zawodowego Inżynierów i Techników w GE Power w Elblągu. - W pierwszej kolejności zwolnienia obejmują osoby, które zgodzą się odejść z pracy za odszkodowaniem czy zgodzą się przejść na świadczenie przedemerytalne lub mają nabyte prawa do emerytury.
Dodajmy, że stopa bezrobocia w Elblągu wynosi obecnie ok. 7 procent, w powiecie elbląskim ok. 14. Na porównania w kraju – 6 procent.
7. Terkawka na prąd
Terkawka, czyli teren przy węźle Wschód – miał być przeznaczony pod budowę centrów logistycznych. Tak przynajmniej przez lata mówiły władze miasta. W tym roku okazało się, że taka zabudowa jest tu niemożliwa, a 150-hektarowy kompleks działek będzie przeznaczony do dzierżawy pod farmę fotowoltaiczną. Przetarg wygrała warszawska spółka, przedstawiciel koreańskiej firmy, która za każdy rok dzierżawy zapłaci miastu 2,5 mln złotych. Umowa obowiązuje przez 29 lat. Obok, na ponadtrzyhektarowej działce, swoja farmę fotowoltaiczną ma także zbudować Elbląskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej.
8. Ciepło, cieplej, gaz...
A propos EPEC, w miejskiej spółce trwają przygotowania do budowy nowej miejskiej elektrociepłowni, która ma stanąć przy ul. Dojazdowej i kosztować ok. 70 mln zł. W przyszłym roku ma być ogłoszony przetarg na jej budowę. Swoją inwestycję zgodnie z planem prowadzi też Energa Kogeneracja. W efekcie do 2025 roku w Elblągu ma powstać nowoczesny system produkcji ciepła i energii elektrycznej (kogeneracyjny), zasilamy głównie gazem. I to, biorąc pod uwagę tegoroczne drastyczne podwyżki cen gazu na światowych rynkach, może być powodem do niepokoju. Elblążanie, trzymajmy się za portfele, gdy obie inwestycje zostaną oddane do użytku. Obyśmy byli złymi prorokami...
9. Elektryczna rewolucja
W Elblągu zakończono budowę systemu ładowania aut elektrycznych, który zgodnie z wytycznymi ustawy o elektromobilności zbudowała Energa Operator. Powstało 60 punktów w 30 lokalizacjach (jedna z nich nawet przy Górze Chrobrego), które w uchwale wyznaczyła Rada Miejska w Elblągu. Z czasem zapewne przybędzie też aut, które w tych punktach będzie można ładować, poznacie je po seledynowych tablicach rejestracyjnych.
10. Bogaty jak Elbląg
Elbląg znalazł się w 2021 roku na 45. miejscu wśród miast na prawach powiatu w rankingu czasopisma „Wspólnota”, dotyczącym bogactwa samorządów. To najgorsze miejsce od 2010 roku.
Ranking uwzględnia dochody własne samorządów i subwencje w przeliczeniu na jednego mieszkańca. - Dochody własne to przede wszystkim podatki mieszkańców i opłaty lokalne. To pokazuje, że w naszym mieście są one jednymi z najniższych wśród miast na prawach powiatów, co myślę jest korzystne dla mieszkańców – komentował wyniki rankingu prezydent Witold Wróblewski.
- Polityka władz miasta pośrednio wpływa na bogactwo jego mieszkańców. Mówiąc wprost – jeżeli dzięki dobrej polityce inwestycyjnej, finansowej, czy marketingowej rosną pensje elblążan i zyski elbląskich firm, to rosną także "pensja" i "zyski" samego Elbląga. Skoro rok w rok spadamy w rankingu, to znaczy, że praktycznie wszystkie inne miasta na prawach powiatu prowadzą politykę dużo lepszą od nas – odpowiedział prezydentowi Piotr Opaczewski, ówczesny radny, od niedawna wicewojewoda warmińsko-mazurski.
Zachęcamy do własnych podsumowań w komentarzach. W piątek podsumujemy rok w żartobliwej formie.
Rafał Gruchalski
