W Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku otwarto nową wystawę czasową, która dotyczy konserwacji witraży tamtejszej katedry. - Głównym punktem ekspozycji jest rozeta witrażowa (dzieło pracowni H. Oidtmanna z 1907 r.) znad ołtarza głównego, poddana niedawno konserwacji i oczekująca powrotu na swoje historyczne miejsce – informuje muzeum.
- Ponieważ rozszerzyliśmy naszą wystawę dotyczącą witraży fromborskich i braniewskich, zapraszamy bardzo wszystkich na jej nową część, która dotyczy rozety z prezbiterium katedry Najświętszej Maryi Panny i prac konserwatorskich - mówi Mirosław Jonakowski, dyrektor Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku. - Docelowo rozeta wróci na swoje miejsce, ale przynajmniej do sierpnia przyszłego roku będzie eksponowana w dawnym Pałacu Biskupim - podkreśla.
Nowa ekspozycja stanowi uzupełnienie wystawy stałej Witraże fromborskie. Warto podkreślić, że od lat 90' muzeum we Fromborku - m.in. wespół z pracownią konserwacji witraży Sławomira Oleszczuka - zajmuje się renowacją szczątków witraży. Chodzi o dzieła z lat 1861-1911 pochodzące z pracowni:
- Heinricha Oidtmanna z Linnich, najstarszej niemieckiej pracowni witrażowej, która wykonała, przez pół wieku i przez dwa pokolenia witrażystów z rodziny Oidtmanów, ok. 600 kwater, z czego dziś w Katedrze pozostało zaledwie 30.
- Josepha Marii Machhausena, znakomitego witrażysty z Koblencji, który wykonał 210 kwater, z czego przetrwało 90.
- Adalberta Rednera z Wrocławia (ale pochodzącego z Pomorza i co ciekawe z Polskiej rodziny), który wykonał w sumie 120 witraży, których ocalało zaledwie 45" - czytamy na stronie muzeum.
W konserwację witraży w latach 1999-2002 zaangażowane były pracownia Władysława i Wojciecha Koziołów z Torunia, która zajmowała się oknami J. M. Machhusena w nawie południowej. Pracownia Joanny Pabis-Gagis i Andrzeja Gagisa z Gdańska podjęła się wtedy konserwacji zachowanych witraży H. Oidtmanna w oknach zachodnich korpusu nawowego i oszkleniem nawy północnej nowymi witrażami.
Ostatnie tego rodzaju prace prowadziła Pracownia Witraży Creo Natalia Oleszczuk z Wrocławia (2018-2021). Przeprowadzono konserwację wszystkich witraży katedralnych i wykonano oszklenie ochronne.
Historia witraży katedry we Fromborku zaczyna się w lipcu 1867 r, kiedy burza gradowa uszkodziła okna świątyni. To wtedy kapituła fromborska zdecydowała, by je odnowić. Wcześniej katedra miała przede wszystkim "bezbarwne, ołowiowe przeszklenie". Oszklenie katedry zajęło 57 lat. Jak można było przeczytać wyżej, zniszczenia dokonane w czasie II wojny światowej sprawiły, że niewiele katedralnego oszklenia pozostało. Podjęto jednak starania o odzyskanie przynajmniej części tego dziedzictwa.
- Niestety powrót zrekonstruowanych kwater na ich historyczne miejsca w oknach katedry jest niemożliwy. Ze względu na fatalny stan zachowania konserwacja mogła być prowadzona tylko z myślą o ich umieszczeniu w warunkach ekspozycji muzealnej. Dziś zbiór ten stanowi unikalną, w skali kraju, muzealną kolekcję XIX i XX-wiecznych witraży sakralnych – pisze Weronika Wojnowska na stronie fromborskiego muzeum. Witraże ukazują m. in. takie sceny, jak Ukrzyżowanie Chrystusa, Ucieczka do Egiptu, Odnalezienie Jezusa w świątyni, Święta Rodzina, Zesłanie Ducha Świętego czy Pieta.