Widzimy je na każdym kroku, kiedy wybierzemy się na spacer poza miasto, do Bażantarni lub na działkę, gdzie niekiedy denerwują nas jako zielsko. Nasze prababki według domowych receptur przygotowywały z nich napary, toniki i syropy. Obecnie także przemysł farmaceutyczny i kosmetyczny przychylnym okiem spogląda na fiołki polne, stokrotki i żółte mlecze.
Sposobów wykorzystania zapomnianych w kuchni smaków roślin leczniczych, często kojarzonych współcześnie bardziej z zielskiem niż z cudownym eliksirem zdrowia i młodości, jest wiele. Do wykorzystania nadają się szczególnie młode listki, łodyżki i kwiatki, które zbierać należy z dala od zatrutych spalinami poboczy ruchliwych dróg. Do zerwania wybieramy roślinki zdrowe, o niezdeformowanych i zbyt wybujałych pędach, co mogłoby świadczyć o znajdujących się w ziemi nawozach sztucznych, które przenikają z wodami gruntowymi z pól uprawnych.
Babka lancetowata
Wygląd: Roślina trwała, bardzo zmienna, do 50 cm wysokości, z przyziemną rozetką liści i mocnym włóknistym korzeniem. Liście, skierowane skośnie w górę, są lancetowate, stopniowo przechodzące w szeroki ogonek, u nasady wełnisto owłosiony. Blaszka liściowa z 3-7 równoległymi nerwami, naga albo przylegająco owłosiona. Z pachwin liści wyrastają prosto wzniesione, bezlistne, 5-bruzdkowe, przylegająco owłosione łodygi kwiatonośne, znacznie większe od liści. Niepozorne kwiaty zebrane w kuliste lub krótko walcowate, gęste, szczytowe kłosy, rozkwitające partiami od dołu ku górze. Nagie, brunatne przysadki długo zaostrzone z suchym błoniastym brzegiem, u nasady białawe. Kielich suchy i błoniasty, 4-krotny, ale 3-dzielny. Biaława korona kwiatu, do 3 mm długości, z nagą rurką. Cztery białawe nitki pręcików z żółtymi pylnikami są nawet trzykrotnie dłuższe niż korona. Siedlisko: Często na łąkach, trawnikach, wysypiskach i przydrożach. Rozmieszczenie: cała Europa. Okres kwitnienia: Od maja do września. Zastosowanie: Młode, zebrane przed kwitnieniem, nieco gorzkawo śluzowate liście, po gruntownym umyciu i usunięciu łykowatych nerwów są używane na surowo jako sałata, do potraw z twarogu, albo gotowane jako jarzyna i dodatek do zup ziołowych. Wyciśnięty ze świeżych liści tzw. „sok babkowy” jest używany jako środek przeciwko kaszlowi.
Babka lancetowata
Wygląd: Roślina trwała, bardzo zmienna, do 50 cm wysokości, z przyziemną rozetką liści i mocnym włóknistym korzeniem. Liście, skierowane skośnie w górę, są lancetowate, stopniowo przechodzące w szeroki ogonek, u nasady wełnisto owłosiony. Blaszka liściowa z 3-7 równoległymi nerwami, naga albo przylegająco owłosiona. Z pachwin liści wyrastają prosto wzniesione, bezlistne, 5-bruzdkowe, przylegająco owłosione łodygi kwiatonośne, znacznie większe od liści. Niepozorne kwiaty zebrane w kuliste lub krótko walcowate, gęste, szczytowe kłosy, rozkwitające partiami od dołu ku górze. Nagie, brunatne przysadki długo zaostrzone z suchym błoniastym brzegiem, u nasady białawe. Kielich suchy i błoniasty, 4-krotny, ale 3-dzielny. Biaława korona kwiatu, do 3 mm długości, z nagą rurką. Cztery białawe nitki pręcików z żółtymi pylnikami są nawet trzykrotnie dłuższe niż korona. Siedlisko: Często na łąkach, trawnikach, wysypiskach i przydrożach. Rozmieszczenie: cała Europa. Okres kwitnienia: Od maja do września. Zastosowanie: Młode, zebrane przed kwitnieniem, nieco gorzkawo śluzowate liście, po gruntownym umyciu i usunięciu łykowatych nerwów są używane na surowo jako sałata, do potraw z twarogu, albo gotowane jako jarzyna i dodatek do zup ziołowych. Wyciśnięty ze świeżych liści tzw. „sok babkowy” jest używany jako środek przeciwko kaszlowi.
mk