Ten tradycyjny jest białym, półprzezroczystym płatkiem, upieczonym z mąki pszennej i czystej wody w specjalnej, żelaznej matrycy. Od dziesięcioleci przynosi pokój, wzruszenie i pojednanie.
Opłatki stosowane w obrzędach religijnych jako hostie (komunikanty) używane są wraz z winem podczas przeistoczenia, przez kapłanów sprawujących mszę św. Wierni po konsekracji przyjmują je również podczas komunii św. Właśnie konsekracja jest tym, co odróżnia komunikanty używane w Eucharystii od opłatków świątecznych, używanych w obrzędach domowych w okresie Bożego Narodzenia zarówno w trakcie wigilijnej wieczerzy, jak i przy okazji różnych spotkań opłatkowych. Ponadto opłatki świąteczne ozdobione są wygrawerowanymi w środku symbolami i obrazkami religijnymi nawiązującymi przede wszystkim do historii życia Świętej Rodziny.
Niekiedy na opłatku można też znaleźć wygrawerowaną nazwę lub inicjały producenta. W przypadku diecezji elbląskiej oraz warmińskiej najwięcej opłatków pochodzi z klasztoru Sióstr Katarzynek w Braniewie, które wytwarzają je od lat według tradycyjnych receptur.
Co ciekawe, opłatki w znanej nam obecnie formie zostały wprowadzone do obrzędów religijnych ok. X wieku w miejsce płaskich chlebów ofiarnych, które były po prostu łamane przez poszczególnych członków wspólnoty. W naszej, polskiej tradycji domowej opłatek pojawił się na przełomie XVIII/XIX wieku początkowo na dworach szlacheckich, a z czasem w pozostałych stanach z wyjątkiem Warmii, Mazur i Pomorza, gdzie duża część ludności należała do wspólnoty protestanckiej posiadającej swoje praktyki.
W XX wieku pojawiły się opłatki kolorowe, czasem o różnych smakach, które sprawiają wiele radości szczególnie dzieciakom.
Niezależnie jednak od koloru w domach polskich opłatki świąteczne traktowane są z szacunkiem. Znane jest bowiem powszechnie przekonanie, ze opłatek w domu przynosi błogosławieństwo Boże, spokój i pomyślność. Stąd w dawniejszych czasach kawałek opłatka z wigilijnego stołu przechowywano przez cały kolejny rok, aż do następnych świąt. Znany jest też zwyczaj wysyłania w listach i paczkach opłatka bliskim, z którymi w święta się nie spotkamy. Jest to dowód naszej pamięci i życzliwości.
Wielu gospodarzy daje też pozostały po wigilijnej wieczerzy opłatek zwierzętom domowym, aby także i je miał w swej opiece Stwórca.
W wielu regionach kraju (np. Podhale) znany jest też zwyczaj robienia z opłatków ozdób świątecznych – gwiazd i tzw. światów, które wiesza się na choinkach lub stroikach.
Umieszczony w dostępnym dla wszystkich miejscu opłatek nie jeden raz przyczynił się do pojednania zwaśnionych stron. Niech jego moc przenika serca i dodaje odwagi do działania wszystkim, którym na co dzień brakuje sił do wypowiedzenia często tych najważniejszych w życiu słów…
Niekiedy na opłatku można też znaleźć wygrawerowaną nazwę lub inicjały producenta. W przypadku diecezji elbląskiej oraz warmińskiej najwięcej opłatków pochodzi z klasztoru Sióstr Katarzynek w Braniewie, które wytwarzają je od lat według tradycyjnych receptur.
Co ciekawe, opłatki w znanej nam obecnie formie zostały wprowadzone do obrzędów religijnych ok. X wieku w miejsce płaskich chlebów ofiarnych, które były po prostu łamane przez poszczególnych członków wspólnoty. W naszej, polskiej tradycji domowej opłatek pojawił się na przełomie XVIII/XIX wieku początkowo na dworach szlacheckich, a z czasem w pozostałych stanach z wyjątkiem Warmii, Mazur i Pomorza, gdzie duża część ludności należała do wspólnoty protestanckiej posiadającej swoje praktyki.
W XX wieku pojawiły się opłatki kolorowe, czasem o różnych smakach, które sprawiają wiele radości szczególnie dzieciakom.
Niezależnie jednak od koloru w domach polskich opłatki świąteczne traktowane są z szacunkiem. Znane jest bowiem powszechnie przekonanie, ze opłatek w domu przynosi błogosławieństwo Boże, spokój i pomyślność. Stąd w dawniejszych czasach kawałek opłatka z wigilijnego stołu przechowywano przez cały kolejny rok, aż do następnych świąt. Znany jest też zwyczaj wysyłania w listach i paczkach opłatka bliskim, z którymi w święta się nie spotkamy. Jest to dowód naszej pamięci i życzliwości.
Wielu gospodarzy daje też pozostały po wigilijnej wieczerzy opłatek zwierzętom domowym, aby także i je miał w swej opiece Stwórca.
W wielu regionach kraju (np. Podhale) znany jest też zwyczaj robienia z opłatków ozdób świątecznych – gwiazd i tzw. światów, które wiesza się na choinkach lub stroikach.
Umieszczony w dostępnym dla wszystkich miejscu opłatek nie jeden raz przyczynił się do pojednania zwaśnionych stron. Niech jego moc przenika serca i dodaje odwagi do działania wszystkim, którym na co dzień brakuje sił do wypowiedzenia często tych najważniejszych w życiu słów…
mk