Dzisiaj przypada 230. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja – pierwszej w Europie i drugiej na świecie (po konstytucji Stanów Zjednoczonych) spisanej konstytucji.
Konstytucja 3 Maja została uchwalona przez Sejm Wielki 3 maja 1791 roku. Regulowała ona prawa i obowiązki ogółu mieszkańców oraz zasady organizacji władzy państwowej. Przekształcała państwo w monarchię konstytucyjną oraz wprowadzała zasadę trójpodziału władzy. Wyrazicielem suwerennej woli narodu miał być dwuizbowy Sejm.
Konstytucja 3 maja – druga na świecie (wcześniej swoją konstytucję zdążyli uchwalić tylko Amerykanie), pierwsza w Europie (następni byli Francuzi) ustawa regulująca ustrój prawny. Można powiedzieć, że była to „konstytucja” w nowożytnym rozumieniu tego słowa. Przypomnijmy: „konstytucją” nazywano też uchwały podejmowane przez sejmy w okresie I Rzeczpospolitej. Konstytucja 3 maja była próbą reform ustrojowych I Rzeczpospolitej. Wkrótce, po jej uchwaleniu, wybuchła wojna polsko – rosyjska, która zakończyła się II rozbiorem Polski.
Ustawę rządową uchwalił Sejm Czteroletni 3 maja 1791 r., wykorzystując sprzyjającą sytuację prawną i nieobecność wielu posłów opozycji. Praktycznie straciła znaczenie po 14 miesiącach, kiedy król Stanisław August Poniatowski zdecydował się przystąpić do konfederacji targowickiej. Konstytucję uchylił sejm grodzieński 23 listopada 1793 r., który uznał Sejm Czteroletni za niebyły i uchylił wszystkie ustanowione na nim akty prawne. Jedenaście artykułów konstytucji wprowadzało trójpodział władzy, monarchię dziedziczną, opiekę prawną nad chłopami i mieszczaństwem oraz znosiło liberum veto. Sejm miał być zwoływany co dwa lata; w 1819 r. - Sejm nadzwyczajny miał zmienić konstytucję. Święto Konstytucji 3 Maja ustanowiono już dwa dni później, 5 maja 1791 r. Podczas zaborów było zakazane. Święto przywrócono w 1919 r., zniesiono w 1951 r. I z powrotem przywrócono w 1990 r. Od 2007 r. 3 maja jest też świętem narodowym Litwy.
Ze względu na pandemię obchody święta zostały ograniczone. 3 maja o godz. 11.30 z zachowaniem zasad bezpieczeństwa w Katedrze pw. św. Mikołaja odprawiona zostanie msza św. w intencji Ojczyzny i mieszkańców Elbląga.
- Dodatkowo z okazji 230 rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja dla mieszkańców przygotowaliśmy muzyczną niespodziankę. O godz. 11.00 na FB miasta i na YT będzie dostępny koncert w wykonaniu Elbląskiej Orkiestry Kameralnej pt. „Elbląska Orkiestra Kameralna na 3 Maja” - informuje rezydent Elbląga Witold Wróblewski.
Sprawdź również ogólnopolskie wydarzenie on-line z okazji uchwalenia Konstytucji 3 Maja.