Fascynujące oblicze dawnego Elbląga

Książka elbląskiej archeolog zatytułowana „Początki Elbląga w świetle źródeł archeologicznych” jest wynikiem trzydziestoletnich prac prowadzonych na Starym Mieście w Elblągu. Dziś (18 marca) w Ratuszu Staromiejskim elblążanie zapoznali się z najnowszym dziełem na temat dawnego Elbląga.
       - Prowodyrem prac była pani Maria Lubocka-Hoffmann, która postawiła zdecydowanie sprawę przeprowadzenia badań archeologicznych przed rozpoczęciem zabudowy Starego Miasta – mówi Grażyna Nawrolska. - Było to jedynym w swoim rodzaju przedsięwzięciem nie tylko w Polsce, ale także w Europie. Umożliwił to teren, bo miasto było nie zabudowane i przestrzeń do badań otwarta. Na początku nie było łatwo. Prace trwały przez wiele wiele lat. Objęły swoim zasięgiem ogromną przestrzeń i stały się bazą w archeologii miejskiej w Elblągu.
       Książka odsłania oblicze trzynastowiecznego Elbląga. Ze względu na małą ilość tekstów pisanych o trzynastowiecznym Elblągu wiedziano niewiele. Udało się go rozszyfrować właśnie dzięki archeologii.
       - Odtworzenie dziejów trzynastowiecznego miasta na podstawie źródeł archeologicznych dało efekty – mówi bohaterka dzisiejszego wieczoru. - Nie jest to jednak praca skończona, ponieważ są jeszcze tereny w Elblągu, które nie zostały poddane badaniom archeologicznym i czekają na swoją kolej.
       W dawnych przedmiotach drzemie niesamowita magia i siła. To one pozwalają nam przenieść się w dawne czasy i zbliżają nas do ludzi, którzy przed wieloma laty zamieszkiwali nasze miasto.
       - To miasto najmniej znane, trzynastowieczne, ukazało nam naprawdę fascynujące oblicze – mówi archeolog. – Dzięki źródłom archeologicznym, które uzyskaliśmy w trakcie prac, bardziej bliscy stali się nam dawni, trzynastowieczni elblążanie. To coś niesamowitego, gdy wyjmujemy z ziemi przedmioty, gdy odkrywamy fragmenty konstrukcji drewnianych. Przychodzi nam wtedy jedna myśl, że przecież tych przedmiotów dotykali kiedyś nasi przodkowie, że używali ich na co dzień, że oni tutaj żyli i tak samo jak my odczuwali radość i smutek, przeżywali tragedie i miłość – dodaje. - To wszystko było przecież również ich udziałem. Przez odnalezione przedmioty mamy bliski kontakt z tym miastem i z jego dawnymi mieszkańcami. Bardziej związani czujemy się z przodkami, którzy kiedyś żyli w tym mieście.
       Grażyna Nawrolska jest kierownikiem Pracowni Archeologii miast w Elblągu, autorką i współautorką ponad 30 naukowych publikacji dotyczących wyników prac archeologicznych na Starym Mieście w Elblągu, opublikowanych w Polsce i za granicą. Jest laureatką licznych nagród. W 2010 roku obroniła pracę doktorską, by końcu zwieńczyć swoją długoletnią pracę dziełem o trzynastowiecznym Elblągu. Już dziś zapowiada kolejną publikację. Będzie to książka o Elblągu i różnych aspektach życia w dawnym mieście, stworzona na podstawie eksponatów archeologicznych.
       - Miasto zostało założone na surowym korzeniu, nie miało żadnego swojego poprzednika. Na podstawie materiału archeologicznego, a przede wszystkim dendrodat, autorka ustala fazy rozwoju miasta – podsumowuje nową publikację prof. Wiesław Długokęcki. - Notuje dużą liczbę importów. I są to importy bardzo egzotyczne np. z Włoch. Zastanawia także bardzo duża liczba ceramiki tzw. siwej. Natomiast brak jest ceramiki pruskiej. Nie do końca jednak mogę zgodzić się z autorką w kwestii zamku krzyżackiego – dodaje. - Autorka uznaje bowiem, że zamek elbląski stał się wzorem dla innych zamków krzyżackich m.in. w Malborku czy Gniewie. Problem jednak w tym, że my nie wiemy, jak zamek elbląski wyglądał. W książce znajduje się bardzo wiele ciekawych konstatacji. Z tych ciekawszych wymieniłbym analizę szczątków znalezionych na cmentarzu przy trzynastowiecznym kościele św. Mikołaja. Analiza ta pozwala nam wiele powiedzieć o fizyczności elblążan, o tym, czy byli głodni, czy syci, w jakim wieku umierali. Uwagę zwraca także odkrycie pręgierza czy sukiennic. Dzieło zostało wydane bardzo starannie. Ilustracje i zdjęcia dopełniają słowo mówione. W moim przekonaniu jest to książka bardzo ważna, będąca istotnym podsumowaniem badań stanowiących wyjątkową wagę dla archeologii miejskiej.

       W spotkaniu wzięło udział liczne grono miłośników starego Elbląga, przyjaciele i współpracownicy elbląskiej archeolog. Miłym jego zwieńczeniem był koncert muzyki danej.