To kolejny dowód na to, jak wielki wkład w rozwój światowej motoryzacji miał Franz Komnick i jego zakłady z przedwojennego Elbląga. Dziś, dzięki dość łatwemu dostępowi do różnych archiwów, wiemy dużo więcej niż kiedykolwiek. To zasługa między innymi wielu projektów unijnych i digitalizacji archiwalnych zasobów. Dzięki temu wiemy, że Franz Komnick miał swoje przedstawicielstwa od Wysp Brytyjskich po Afrykę, od Rosji po Amerykę. Dziś chciałbym zainteresować Was kolejnym bardzo ciekawym wątkiem z historii działalności Komnicka. W polskiej literaturze to jeszcze niewzmiankowany temat... - pisze Dariusz Babojć.
Zanim powstał Mercedes-Benz…
Rok 1919 był znaczący dla firmy Carla Benza, ponieważ w tym czasie powstała jego nowa firma Benz-Sendling Motorpfluge GmbH jako joint venture z Motorenfabrik Munchen-Sendling z Monachium. Firma z Monachium miała już duże doświadczenie w budowie trójkołowych traktorów, pługów motorowych. Pierwszy projekt wprowadzono już w 1909 r. Przy projekcie Benz-Sendling asystował George Wiss, działający jako konsultant. Benz-Sendling Model T3, który pojawił się jeszcze w tym samym roku. Nosił wszystkie cechy projektu Wissa i został zbudowany przez Leipziger Automobil & Aviatik AG, spółce zależnej od Carla Benza.
Ta trójkołowa maszyna z napędem łańcuchowym na tylne koła okazała się znacznie bardziej udanym niż poprzednie przedsięwzięcie Benza i otrzymała srebrny medal na wystawie Niemieckiego Towarzystwa Rolniczego w Magdeburgu w 1919 roku. Dwa lata później produkcja przeniosła się do Mannheim, a w 1923 roku gotowa była nowa wersja Benz-Sendlinga, tym razem wyposażony w dwucylindrowy silnik wysokoprężny o nazwie Model S6. Projekt ten prowadził utalentowany inżynier Prosper l'Orange, który był pionierem w stosowaniu szybkich silników wysokoprężnych w pojazdach.
Benz z Komnickiem połączyli siły…
W 1923 roku Benz połączył siły z innym doświadczonym konstruktorem pługów motorowych, Automobilfabrik Komnick AG Elbing, aby wyprodukować bardziej konwencjonalny czterokołowy ciągnik Benz-Sendling, Model BK („BK” = Benz-Komnick).
Ciągnik Benz-Sendling, Model BK składał się z wysokoprężnego, dwucylindrowego silnika Benz-Sendling o mocy 32/35 KM, a cała reszta została zbudowana w fabryce Komnicka. Model ten był również dostępny w wersji drogowej z oponami z pełnej gumy. Jest bezpośrednim prekursorem modelu Benz-Sendling OE, który powstał po fuzji Daimlera i Benza w 1926 roku.
Powstaje Daimler-Benz AG …
i nazwa „Mercedes-Benz” z legendarną już trójramienną gwiazdą, która zaczęła pojawiać się na nowych produktach firmy. Pod koniec lat dwudziestych większość niemieckich producentów zaczęło rezygnować z konstrukcji silników wielocylindrowych na rzecz znacznie prostszych jednocylindrowych jednostek, które zostały spopularyzowana przez Lanza.
Daimler-Benz poszedł w ślady Lanza, budując w 1928 r. ciągnik Mercedes- Benz Model OE z silnikiem wysokoprężnym. Sprzedawany również przez Benz-Sendling Model OE stanowił radykalną zmianę w stosunku do wcześniejszych projektów Benz z naciskiem na prostotę i oszczędność, z myślą o rynku zagranicznym. Ten jednocylindrowy silnik na ropę naftową był w stanie pracować na różnych tanich paliwach niskiej jakości. Traktor sam w sobie był prosty w utrzymaniu. Oferowana była wersja drogowa z oponami z pełnej gumy lub oponami pneumatycznymi. Opcjonalnie chłodnicę i wentylator można było zamontować w egzemplarzach wysyłanych w cieplejsze klimaty.
Ciągnik jednak nie był tak udany, jak się spodziewał Benz, głównie ze względu na dominację Lanza i panujący postępujący kryzys gospodarczy. Niektóre ciągniki Model OE dotarły aż do Namibii i Australii. Próbowano również wejść na rynek francuski, zmieniając nazwę na „Helios”, jednak bez większych sukcesów. Produkcję zakończono w 1933 r. To oznaczało koniec zaangażowania Daimler-Benz w budowę ciągników, którymi zajmował się od dłuższego czasu.
O ile wiemy wiele o zachowanych egzemplarzach traktora Benz-Sendling (model OE), o tyle poszukiwania egzemplarza z modelu BK wciąż trwają. Możemy tylko wyobrazić sobie, jak potoczyłaby się historia Komnicka i Elbląga, gdyby losy Komnicka potoczyły się jak Benza...
Źródła:
