Budzi cię rano przeraźliwe swędzenie w okolicach ust. Wstajesz, patrzysz w lustro i widzisz nieestetyczne pęcherzyki, które już za chwilę zaczną paskudnie piec, powodując ból nie do zniesienia. To niestety ona - Herpes simplex, zwana popularnie zimnem lub skwarką. Zobacz jak jej zapobiegać i leczyć.
Opryszczka jest chorobą zakaźną wywoływaną przez wirusy HSV1 i HSV2. Najczęściej ujawnia się w momencie osłabienia odporności w postaci powierzchownych zapalnych pęcherzyków uformowanych w skupiska, na granicy błony śluzowej jamy ustnej i warg - choć zdarza się, że występują też w okolicach otworów nosowych lub po zatarciu oka brudną ręką (mającą przedtem kontakt z opryszczką na ustach) także w okolicy powiek.
Początkowo pęcherzyki są wypełnione treścią surowiczą a następnie ropną. W ciągu kilku dni pęcherzyki pokrywają się strupami, których pomimo swędzenia nie można zdrapywać, aby nie pojawiły się szpetne blizny. Zakażenia wirusem opryszczki nie wolno lekceważyć, gdyż powikłania mogą być przyczyną groźnych chorób takich jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie cewki moczowej u mężczyzn oraz jak uważa wielu medyków powstanie zmian nowotworowych w szyjce macicy u kobiet.
Jak się objawia
Pierwotne zakażenie występuje najczęściej u dzieci w postaci tzw. opryszczkowego zapalenia jamy ustnej, przebiegającego z wysoką gorączką i ciężkimi objawami ogólnymi takimi jak: posocznica i zapalenie opon mózgowych. Opryszczka zwykła nawrotowa występuje u wielu nosicieli wirusa opryszczki pod wpływem bodźców osłabiających organizm takich jak gorączka, przewlekłe zmęczenie, miesiączka lub po ekspozycji na promienie słoneczne podczas opalania. Wprawdzie opryszczka pospolita znika zazwyczaj samoistnie po 10 - 12 dniach bez pozostawiania śladów, ale te niemal dwa tygodnie „z nią” to istny horror.
Wszystko zaczyna się od tzw. fazy mrowienia, kiedy to w zakażonym miejscu pojawia się nieprzyjemne pieczenie, swędzenie i kłucie. Po 2 dniach pojawia się niekiedy „twarde” zaczerwienienie, które przekształca się w bolesne i szybko namnażające się w drugiej fazie pęcherzyki. Potem jest jeszcze gorzej, bo z pęcherzyków sączy się płyn powodujący na jednych ustach nadżerkę a na innych zakażenie. To faza w której najłatwiej zakażamy innych lub sami możemy „złapać” opryszczkę. Na końcu ranki zasychają tworząc łatwo krwawiące strupki, których nie należy zdrapywać, gdyż mogą pojawić się blizny… i wirus „zasypia” do następnego razu.
Co atakuje wirus
Wyróżnia się dwa typy wirusa opryszczki – HSV1 i HSV2. Odmiana HSV1 odpowiada za powstanie opryszczki wargowej, która może powodować też zmiany wokół nosa i oczu. Zakażenie oka może nastąpić w wyniku często przypadkowego dotknięcia ręką miejsca zmienionego chorobowo a następnie zatarcia gałki ocznej, co może powodować zapalenie spojówki i rogówki prowadzące niekiedy nawet do uszkodzenia narządu wzroku. Opryszczka zwykła powiek objawia się pojawieniem na skórze powieki drobnych pęcherzyków wypełnionych płynem, które należy leczyć miejscowo lekami przeciwwirusowymi.
Z kolei odmiana HSV2 jest bardziej niebezpieczna. Może ona umiejscawiać się na narządach płciowych i atakować noworodki. Zakażenie narządów płciowych wywoływane jest przez kontakt seksualny. U mężczyzn dotyczy żołędzi i napletka powodując niekiedy utrudniające oddawanie moczu zmiany w cewce moczowej. U kobiet zmiany pojawiają się w pochwie i na wargach sromowych tworząc bolesne pęcherzyki w postaci krost. Powikłaniem zakażenia HSV2 może być zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Zakażenia noworodków najczęściej dokonują się podczas porodu drogą naturalną, toteż zakażenie u kobiet w ciąży jest wskazaniem do cesarskiego cięcia. Skutkiem tych zakażeń mogą być niegroźne zmiany pęcherzykowe rozsiane na skórze dziecka, jak również zakażenia mózgu i innych narządów prowadzące w skrajnych przypadkach nawet do śmierci. Nie warto więc zwlekać z leczeniem i bagatelizować objawy ataku wirusa.
Czym leczyć
W walce z zakażeniem skuteczny jest Acyklowir, który zapobiega rozwojowi choroby i łagodzi już powstałe zmiany. Mechanizm działania acyklowiru polega na hamowaniu swoistej polimerazy DNA wirusa zapobiegając jego dalszej replikacji, nie wpływając na metabolizm komórek gospodarza. Preparaty zawierające acyklowir odpowiednio wcześnie naniesione na zmiany skórne skracają czas utrzymywania się wykwitów pęcherzykowych, przyspieszają ich gojenie oraz ustępowanie świądu i bólu. Większość preparatów zawierających acyklowir jest dostępnych bez recepty i występuje w postaci maści takich jak: Heviran, Zovirax, Herpex czy Antivir. Jednak działanie leku miejscowego jest znacznie słabsze niż przy podaniu doustnym czy pozajelitowym. Przy zakażeniu wirusem opryszczki oka wskazane jest doustne i jednoczesne miejscowe zastosowanie acyklowiru w postaci kropli. Poza tym podczas pojawienia się wykwitów wskazana jest suplementacja witamin z grupy B (B1, B6, B12) oraz C.
Jak się nie zarazić
Szacuje się, że oko o 80 procent populacji ludzkiej uległo zakażeniu wirusem, z czego u połowy objawy chorobowe pojawiają się nawet kilka razy do roku. Niestety wirus, który raz wnikną do organizmu zagnieżdża się w układzie nerwowym na zawsze, pozostając w stanie uśpienia aż do kolejnego ataku. Najbardziej narażone na zakażenie wirusem opryszczki są niemowlęta, osoby przepracowane, starsze i niedożywione oraz pacjenci po przeszczepach organów. Chcąc uniknąć zakażenia należy unikać bezpośredniego kontaktu z osobą zainfekowaną, gdyż wirus przenosi się drogą kropelkową. Dlatego nie wolno korzystać z tych samych szklanek, sztućców i szczoteczek do zębów. Należy unikać pocałunków i wspólnego korzystania ze szminek i błyszczyków do ust. Chcąc przekonać się o odcieniu szminki w perfumerii lepiej rozprowadzić ją na dłoni i po powrocie ze sklepu umyć ręce, niż nanieść szminkę z testera bezpośrednio na usta i złapać opryszczkę, gdyż nie wiadomo czy wcześniej nie korzystały z niego osoby z opryszczką.
W okresie jesienno-zimowym w celu wzmocnienia odporności warto też sięgnąć po tran, który od lat można nabyć w formie kapsułek lub po suplementy witaminowe.
Początkowo pęcherzyki są wypełnione treścią surowiczą a następnie ropną. W ciągu kilku dni pęcherzyki pokrywają się strupami, których pomimo swędzenia nie można zdrapywać, aby nie pojawiły się szpetne blizny. Zakażenia wirusem opryszczki nie wolno lekceważyć, gdyż powikłania mogą być przyczyną groźnych chorób takich jak zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie cewki moczowej u mężczyzn oraz jak uważa wielu medyków powstanie zmian nowotworowych w szyjce macicy u kobiet.
Jak się objawia
Pierwotne zakażenie występuje najczęściej u dzieci w postaci tzw. opryszczkowego zapalenia jamy ustnej, przebiegającego z wysoką gorączką i ciężkimi objawami ogólnymi takimi jak: posocznica i zapalenie opon mózgowych. Opryszczka zwykła nawrotowa występuje u wielu nosicieli wirusa opryszczki pod wpływem bodźców osłabiających organizm takich jak gorączka, przewlekłe zmęczenie, miesiączka lub po ekspozycji na promienie słoneczne podczas opalania. Wprawdzie opryszczka pospolita znika zazwyczaj samoistnie po 10 - 12 dniach bez pozostawiania śladów, ale te niemal dwa tygodnie „z nią” to istny horror.
Wszystko zaczyna się od tzw. fazy mrowienia, kiedy to w zakażonym miejscu pojawia się nieprzyjemne pieczenie, swędzenie i kłucie. Po 2 dniach pojawia się niekiedy „twarde” zaczerwienienie, które przekształca się w bolesne i szybko namnażające się w drugiej fazie pęcherzyki. Potem jest jeszcze gorzej, bo z pęcherzyków sączy się płyn powodujący na jednych ustach nadżerkę a na innych zakażenie. To faza w której najłatwiej zakażamy innych lub sami możemy „złapać” opryszczkę. Na końcu ranki zasychają tworząc łatwo krwawiące strupki, których nie należy zdrapywać, gdyż mogą pojawić się blizny… i wirus „zasypia” do następnego razu.
Co atakuje wirus
Wyróżnia się dwa typy wirusa opryszczki – HSV1 i HSV2. Odmiana HSV1 odpowiada za powstanie opryszczki wargowej, która może powodować też zmiany wokół nosa i oczu. Zakażenie oka może nastąpić w wyniku często przypadkowego dotknięcia ręką miejsca zmienionego chorobowo a następnie zatarcia gałki ocznej, co może powodować zapalenie spojówki i rogówki prowadzące niekiedy nawet do uszkodzenia narządu wzroku. Opryszczka zwykła powiek objawia się pojawieniem na skórze powieki drobnych pęcherzyków wypełnionych płynem, które należy leczyć miejscowo lekami przeciwwirusowymi.
Z kolei odmiana HSV2 jest bardziej niebezpieczna. Może ona umiejscawiać się na narządach płciowych i atakować noworodki. Zakażenie narządów płciowych wywoływane jest przez kontakt seksualny. U mężczyzn dotyczy żołędzi i napletka powodując niekiedy utrudniające oddawanie moczu zmiany w cewce moczowej. U kobiet zmiany pojawiają się w pochwie i na wargach sromowych tworząc bolesne pęcherzyki w postaci krost. Powikłaniem zakażenia HSV2 może być zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Zakażenia noworodków najczęściej dokonują się podczas porodu drogą naturalną, toteż zakażenie u kobiet w ciąży jest wskazaniem do cesarskiego cięcia. Skutkiem tych zakażeń mogą być niegroźne zmiany pęcherzykowe rozsiane na skórze dziecka, jak również zakażenia mózgu i innych narządów prowadzące w skrajnych przypadkach nawet do śmierci. Nie warto więc zwlekać z leczeniem i bagatelizować objawy ataku wirusa.
Czym leczyć
W walce z zakażeniem skuteczny jest Acyklowir, który zapobiega rozwojowi choroby i łagodzi już powstałe zmiany. Mechanizm działania acyklowiru polega na hamowaniu swoistej polimerazy DNA wirusa zapobiegając jego dalszej replikacji, nie wpływając na metabolizm komórek gospodarza. Preparaty zawierające acyklowir odpowiednio wcześnie naniesione na zmiany skórne skracają czas utrzymywania się wykwitów pęcherzykowych, przyspieszają ich gojenie oraz ustępowanie świądu i bólu. Większość preparatów zawierających acyklowir jest dostępnych bez recepty i występuje w postaci maści takich jak: Heviran, Zovirax, Herpex czy Antivir. Jednak działanie leku miejscowego jest znacznie słabsze niż przy podaniu doustnym czy pozajelitowym. Przy zakażeniu wirusem opryszczki oka wskazane jest doustne i jednoczesne miejscowe zastosowanie acyklowiru w postaci kropli. Poza tym podczas pojawienia się wykwitów wskazana jest suplementacja witamin z grupy B (B1, B6, B12) oraz C.
Jak się nie zarazić
Szacuje się, że oko o 80 procent populacji ludzkiej uległo zakażeniu wirusem, z czego u połowy objawy chorobowe pojawiają się nawet kilka razy do roku. Niestety wirus, który raz wnikną do organizmu zagnieżdża się w układzie nerwowym na zawsze, pozostając w stanie uśpienia aż do kolejnego ataku. Najbardziej narażone na zakażenie wirusem opryszczki są niemowlęta, osoby przepracowane, starsze i niedożywione oraz pacjenci po przeszczepach organów. Chcąc uniknąć zakażenia należy unikać bezpośredniego kontaktu z osobą zainfekowaną, gdyż wirus przenosi się drogą kropelkową. Dlatego nie wolno korzystać z tych samych szklanek, sztućców i szczoteczek do zębów. Należy unikać pocałunków i wspólnego korzystania ze szminek i błyszczyków do ust. Chcąc przekonać się o odcieniu szminki w perfumerii lepiej rozprowadzić ją na dłoni i po powrocie ze sklepu umyć ręce, niż nanieść szminkę z testera bezpośrednio na usta i złapać opryszczkę, gdyż nie wiadomo czy wcześniej nie korzystały z niego osoby z opryszczką.
W okresie jesienno-zimowym w celu wzmocnienia odporności warto też sięgnąć po tran, który od lat można nabyć w formie kapsułek lub po suplementy witaminowe.
mk