
Po publikacji artykułu na temat elbląskich miejsc pamięci, Czytelnicy zwrócili uwagę, że nie napisaliśmy o wszystkich takich miejscach. Dzisiaj więc uzupełniamy tę listę, zachęcając do odwiedzenia tych miejsc w trakcie spacerów po Elblągu.
Obelisk Morskiej Grupy Operacyjnej
Na terenie Osiedla Marynarzy, otoczonym domkami willowymi, stoi skromny obelisk. Upamiętnia przybycie 18 żołnierzy z Morskiej Grupy Operacyjnej, którzy 27 marca 1945 roku dotarli do miasta z zadaniem przejęcia majątku morskiego i portowego od Rosjan.
Pierwsze schronienie znaleźli właśnie na terenie Osiedla Marynarzy. Aby uczcić ich wkład jako pionierów polskiej obecności w mieście, samorząd Elbląga ufundował tablicę pamiątkową, która została odsłonięta uroczyście 15 czerwca 1996 roku.
Obelisk w parku im. Wojska Polskiego
W parku im. Wojska Polskiego, położonym między ulicami 3 Maja, Bałuckiego i Oboźną, znajduje się obelisk upamiętniający otwarcie tego skweru. Pomnik składa się z głazu osadzonego na kamiennej podmurówce. Na tablicy widnieje inskrypcja: „Park im. Wojska Polskiego oddany do użytku społeczeństwa w roku 1960 wysiłkiem garnizonu elbląskiego”.
Pomnik był wielokrotnie dewastowany. Obecnie jest jednak czysty i zadbany.
Obelisk z tablicą Ferdynanda Schichaua
W 2003 roku, na skwerze imienia Ferdynanda Schichaua, niedaleko Bramy Targowej, odsłonięto obelisk z tablicą pamiątkową poświęconą wybitnemu elbląskiemu przemysłowcowi XIX wieku. Znajduje się w miejscu, gdzie kiedyś stała jego willa. Tablica zawiera krótką inskrypcję określającą go „twórcą nowoczesnego przemysłu maszynowego i stoczniowego w Elblągu”, napisaną w języku polskim i niemieckim.
Tablica upamiętniająca polskich bohaterów represjonowanych przez funkcjonariuszy Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego
W budynku przy ul. Królewieckiej 106, obecnie zajmowanym przez szkołę językową, w latach 1945-1951, mieścił się Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego – tzw. katownia, gdzie przesłuchiwano i torturowano polskich patriotów, w tym generała Bolesława Nieczuja-Ostrowskiego.
14 grudnia 2017 roku odsłonięto tu tablicę pamiątkową. Jej celem jest uczczenie pamięci ofiar, zwłaszcza represjonowanych żołnierzy niezłomnych oraz przypomnienie o tym, jak ważne jest, by historia takich wydarzeń była upowszechniana i pamiętana.
Obelisk 125-lecia Straży Pożarnej przy ul. Bema
W 2000 roku elbląska Państwowa Straż Pożarna świętowała 125-lecie swojej działalności. Z tej okazji przed dawną remizą przy ulicy Bema ustawiono obelisk, który został uzupełniony dopiero w 2003 roku z powodu niedoboru funduszy. Monument ozdobiono dwiema tablicami pamiątkowymi - w językach polskim i niemieckim - ufundowanymi przez prezydenta Elbląga oraz Komendanta Miejskiego PSP jako hołd dla strażaków i ich służby.
Obelisk znajduje się przed budynkiem, który służył przez lata jako siedziba straży pożarnej - w 2022 roku jednostka przeniosła się do nowej lokalizacji przy ul. Łęczyckiej.
Tablica upamiętniająca Józefa Karpińskiego
Józef Karpiński był wybitnym muzykiem, dyrygentem i pedagogiem, który przez 25 lat kierował szkołą muzyczną w Elblągu i znacząco wpłynął na rozwój lokalnej edukacji muzycznej. W 30. rocznicę jego śmierci (przypadającą w 2007 r.) na dawnym budynku szkolnym przy ul. Kosynierów Gdyńskich - dziś pełniącym funkcję plebanii parafii św. Brunona - odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą jego osobie.
Tablica i dąb upamiętniające Marka Kotańskiego
Na placu Słowiańskim znajduje się tzw. "Dąb Tolerancji" – wyjątkowy, żywy pomnik poświęcony Markowi Kotańskiemu, założycielowi Monaru i Markotu. Drzewo zostało posadzone ku jego pamięci, przez pięciu kandydatów na prezydenta Elbląga to symboliczny gest pojednania i hołd dla wartości, które reprezentował Kotański: tolerancji i wsparcia społecznego
19 sierpnia 2025 roku minęło dokładnie 23 lata od śmierci Marka Kotańskiego. Elblążanie corocznie gromadzą się przy dębie, aby uczcić pamięć Marka Kotańskiego i przypomnieć o potrzebie rozmów o tolerancji i pomocy bliźniemu.
Tablica upamiętniająca Gerarda Kwiatkowskiego
Gerard Jürgen Blum-Kwiatkowski był wybitnym artystą, teoretykiem i animatorem życia kulturalnego - założycielem i kierownikiem Galerii EL. W 2020 roku, przy wejściu do Galerii EL, odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą jego pamięci. Zainicjowana przez przyjaciół artysty, została zaprojektowana i wykonana przez prof. Macieja Szańkowskiego - uczestnika drugiej edycji Biennale Form Przestrzennych.
W ten sposób kończymy drugą część podróży śladem elbląskich pomników i tablic pamięci. Jak pokazuje historia tych miejsc, pamięć o ludziach i wydarzeniach kształtujących nasze miasto jest żywa i obecna w przestrzeni publicznej.
Elbląg kryje w sobie jeszcze wiele innych miejsc pamięci, które czekają na odkrycie. Niektóre z nich są w lepszym stanie, inne wymagają renowacji, ale każde z nich zasługuje na chwilę refleksji. Warto kontynuować podróż śladami historii miasta, by przybliżyć kolejne pomniki, tablice i inne formy upamiętnienia.