Niedawnym przedmiotem sporów pomiędzy Narodowym Funduszem Zdrowia, Ministerstwem Zdrowia oraz pacjentami był zakres ewentualnego pokrycia kosztów operacji związanych ze zmianą płci.
W Polsce samo zagadnienie zmiany płci pozostaje w przedmiocie ciągłych sporów ideologicznych, prawnych i społecznych. Jednakże jako członkowie Unii Europejskiej powinniśmy wiedzieć, na jakim etapie znajdują się obywatele państw członkowskich, którzy zamierzają się poddać operacji zmiany płci lub takiej operacji się poddali.Obecnie przedmiotem rozważań Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości jest zagadnienie, czy odmowa przyznania emerytury transseksualiście, który zmienił płeć z męskiej na żeńską, w tym samym wieku co kobiecie, jest niezgodna z prawem wspólnotowym.
W ocenie prawników mężczyzna, który zmienił płeć, może przejść na emeryturę w wieku przypisanym dla kobiet. Tak twierdzi rzecznik generalny w opinii dla Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.Przyczyną całego sporu jest sprawa Sarah Margaret Richards urodzonej w Wielkiej Brytanii jako mężczyzna w 1942 r., która przeszła operację zmiany płci w maju 2001 r. W lutym 2002 r. złożyła wniosek o przyznanie emerytury dla kobiety, począwszy od dnia jej 60. urodzin (emerytura zgodnie z prawem miejsca zamieszkania wnioskodawcy należy się 65-letniemu mężczyźnie i 60-letniej kobiecie). Jej wniosek jednak oddalono, a pani Richards odwołała się od niekorzystnej decyzji.
Teraz Trybunał Sprawiedliwości ma stwierdzić, czy odmowa taka jest niezgodna ze wspólnotową dyrektywą o równym traktowaniu w dziedzinie zabezpieczenia społecznego (79/7/EWG). Dyrektywa ta ma zastosowanie do sytuacji, w których osoba w wyniku zmiany płci jest dyskryminowana, jeśli chodzi o okres uprawniający do nabycia uprawnień. Dyskryminacja w tym konkretnym przypadku polega zatem na tym, że odmawia się uznania transseksualistów za osoby określonej płci na równych zasadach z osobami, u których tę samą płeć stwierdzono przy urodzeniu. Tak więc w świetle prawa ktoś, kto urodził się jako mężczyzna, nawet jeżeli zmienił płeć i wszędzie figuruje jako kobieta, nie ma prawa skorzystania z wcześniejszej emerytury.
Na tym przykładzie stwierdzić należy, że nasze spory w tym zakresie są jeszcze dalekie od poziomu abstrakcji występującego na gruncie prawa europejskiego.
W ocenie prawników mężczyzna, który zmienił płeć, może przejść na emeryturę w wieku przypisanym dla kobiet. Tak twierdzi rzecznik generalny w opinii dla Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.Przyczyną całego sporu jest sprawa Sarah Margaret Richards urodzonej w Wielkiej Brytanii jako mężczyzna w 1942 r., która przeszła operację zmiany płci w maju 2001 r. W lutym 2002 r. złożyła wniosek o przyznanie emerytury dla kobiety, począwszy od dnia jej 60. urodzin (emerytura zgodnie z prawem miejsca zamieszkania wnioskodawcy należy się 65-letniemu mężczyźnie i 60-letniej kobiecie). Jej wniosek jednak oddalono, a pani Richards odwołała się od niekorzystnej decyzji.
Teraz Trybunał Sprawiedliwości ma stwierdzić, czy odmowa taka jest niezgodna ze wspólnotową dyrektywą o równym traktowaniu w dziedzinie zabezpieczenia społecznego (79/7/EWG). Dyrektywa ta ma zastosowanie do sytuacji, w których osoba w wyniku zmiany płci jest dyskryminowana, jeśli chodzi o okres uprawniający do nabycia uprawnień. Dyskryminacja w tym konkretnym przypadku polega zatem na tym, że odmawia się uznania transseksualistów za osoby określonej płci na równych zasadach z osobami, u których tę samą płeć stwierdzono przy urodzeniu. Tak więc w świetle prawa ktoś, kto urodził się jako mężczyzna, nawet jeżeli zmienił płeć i wszędzie figuruje jako kobieta, nie ma prawa skorzystania z wcześniejszej emerytury.
Na tym przykładzie stwierdzić należy, że nasze spory w tym zakresie są jeszcze dalekie od poziomu abstrakcji występującego na gruncie prawa europejskiego.
Artur Zych - CPF Krislex