Dawno temu w Elblągu: Wspomnienia byłych mieszkańców (odc. 4)
W kolejnym odcinku naszego cyklu przeglądamy wydania magazynu „Elbinger Nachrichten” zdigitalizowane przez Archiwum Diecezji Elbląskiej. Zawierają m.in. wspomnienia mieszkańców, którzy żyli tu do 1945 roku.
Waldemar Szadkowski: Ten przewrót był potrzebny
- Jak młody chłopak słyszałem o Marcu 1968 roku, Grudniu 1970. Potem za rządów Gierka sytuacja początkowo się poprawiła, ale z roku na rok żyło się coraz trudniej i dlatego te protesty w 1980 roku były nieuniknione. Ten przewrót był potrzebny, by ludzie otworzyli oczy i zobaczyli, o co toczy się walka i by nigdy więcej nie uwierzyli komunistycznej maszynie propagandowej – mówi o wydarzeniach Sierpnia 1980 roku ich uczestnik – Waldemar Szadkowski, wówczas pracownik Zamechu.
Zdarzyło się w Elblągu i Zamechu 40 lat temu: Strajki sierpniowe
W tym roku mija 40. rocznica podpisania Porozumień Sierpniowych, w wyniku których 9 lat później zmieniło się oblicze Polski. Doprowadziły do tego strajki robotnicze, które w historii PRL odgrywały rolę wywołującą przewroty na najwyższych szczeblach PZPR. Tak też było i tym razem, z tym że robotnicy nie dali się sprowokować do opuszczenia swoich zakładów pracy i obeszło się bez „kryterium ulicznego”
Sierpień 80: Nigdy czegoś takiego nie przeżyłem
- Było to wydarzenie, na które Polacy czekali długo, po latach upokorzeń, oszustw i represji w okresie PRL-u, całej tej otoczki, oportunizmu ludzi, którzy nie powiedzieli własnego zdania, tego, co naprawdę myślą, ponieważ bali się o przyszłość swoją i rodziny. A tutaj podczas strajku czuliśmy się wolnymi, rozmawialiśmy o wszystkim, o uczuciach, wolności i niepodległości kraju, o komunizmie, z którym kolejne pokolenia próbowały walczyć. Nie mieliśmy kontaktu ze światem zewnętrznym, ale mogliśmy liczyć na siebie, mając to co najcenniejsze i najważniejsze – wzajemne zaufanie – mówi Tadeusz Chmielewski, uczestnik strajków w sierpniu 1980 roku w Elblągu, późniejszy przewodniczący Zarządu Regionu Elbląskiego NSZZ Solidarność, wybrany podczas I Walnego Zebrania Delegatów w lipcu 1981 roku.
40 lat od Sierpnia 80: Ludzie po prostu mieli dość
- Wtedy nie było żadnych tez, żadnego programu, były postulaty. Ludzie po prostu mieli dość i powiedzieli stop. Chcieliśmy mieć godne warunki życia. Wydarzenia rozwijały się z minuty na minutę, wiele rzeczy robiliśmy intuicyjnie, nikt nie miał doświadczenia politycznego, dyplomatycznego, rozmów z władzą. W większości członkami komitetów strajkowych byli zwykli ludzie, często przypadkowi – mówi w rozmowie z portEl.pl Ryszard Kalinowski, przewodniczący Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Elblągu w sierpniu 1980 roku.
Wspomnienia powstańca warszawskiego (odc. 3)
1 sierpnia minęła 76. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego, które trwało 63 dni. Z tej okazji na portEl.pl publikujemy cykl ze wspomnieniami 90-letniego dzisiaj Marka Szandorowskiego „Majstra”, walczącego w powstaniu w Szarych Szeregach. Rodzinną historię Szandorowskich przekazał nam syn pana Marka – Wiktor, znany ortopeda i specjalista traumatologii narządów ruchu, który współpracuje od lat z Aeroklubem Elbląskim. Zobacz zdjęcia.
Dawno temu w Elblągu… Wspomnienie z walk o miasto (odc. 2)
W poprzednim odcinku „Dawno temu w Elblągu” przedrukowaliśmy pierwszą część wspomnień byłego mieszkańca przedwojennego Elbinga na temat walk o miasto w 1945 r. Były opublikowane w magazynie „Elbinger Nachrichten”, który ukazywał się od 1951 roku. Dzisiaj część druga.
Wspomnienia powstańca warszawskiego (odc. 2)
1 sierpnia minęła 76. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego, które trwało 63 dni. Z tej okazji na portEl.pl publikujemy cykl ze wspomnieniami 90-letniego dzisiaj Marka Szandorowskiego „Majstra”, walczącego w powstaniu w Szarych Szeregach. Rodzinną historię Szandorowskich przekazał nam syn pana Marka – Wiktor, znany ortopeda i specjalista traumatologii narządów ruchu, który współpracuje od lat z Aeroklubem Elbląskim. Zobacz zdjęcia.
Dawno temu w Elblągu... Wspomnienie z walk o miasto
"Poniżej po raz pierwszy publikujemy szczegółowe sprawozdanie z działań wojennych w naszym rodzinnym mieście w 1945 roku. Sprawozdanie zostało spisane przez znanego elblążanina, który sam brał udział w wydarzeniach, jednak z osobistych powodów nie chce ujawnić swoich danych" - czytamy "Elbinger Nachrichten" z 1951 roku. Co tydzień na portEl.pl publikujemy fragmenty artykułów z tego magazynu ze zbiorów zdigitalizowanych przez Muzeum Archidiecezji Elbląskiej.
Spacer nad rzeką
Rzeka i miasto Elbląg są ze sobą nierozerwalnie związane. O tych związkach opowiadała archeolog Grażyna Nawrolska na kolejnym „Sobotnim spacerze z przewodnikiem”. Zobacz zdjęcia.
Wspomnienia powstańca warszawskiego (odc. 1)
1 sierpnia mija 76. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. Z tej okazji na portEl.pl rozpoczynamy cykl ze wspomnieniami 90-letniego dzisiaj Marka Szandorowskiego „Majstra”, walczącego w powstaniu w Szarych Szeregach. Rodzinną historię Szandorowskich przekazał nam syn pana Marka – Wiktor, znany ortopeda i specjalista traumatologii narządów ruchu, który współpracuje od lat z Aeroklubem Elbląskim.
Dawno temu w Elblągu… Wspomnienia byłych mieszkańców
W kolejnym odcinku naszego cyklu przeglądamy wydania magazynu „Elbinger Nachrichten” zdigitalizowane przez Archiwum Diecezji Elbląskiej. Zawierają m.in. wspomnienia mieszkańców, którzy żyli tu do 1945 roku.
Dawno temu w Elblągu... Wspomnienia o przedwojennej Krynicy
Od kilku tygodni publikujemy tłumaczone na język polski przedruki z magazynu "Elbinger Nachrichten", który po 1945 roku założyli mieszkańcy przedwojennego Elbinga. Dzisiaj cytujemy m.in. wspomnienia dotyczące Krynicy Morskiej (niem. Kahlberg).
I Biennale Form Przestrzennych. To Zamech dał Gerardowi skrzydła (Zdarzyło się w Elblągu i Zamechu 55 lat temu)
W kolejnym odcinku cyklu pod wspólnym tytułem “Zdarzyło się w Elblągu i Zamechu” przypominamy wydarzenia sprzed 55 lat. 23 lipca 1965 r. rozpoczęło się w Elblągu i trwało do 22 sierpnia I Biennale Form Przestrzennych. To wydarzenie artystyczno-kulturalne przyniosło Elblągowi ogromny rozgłos i sprawiło, że Polska, a nawet Europa dowiedziały się o naszym mieście w kontekście nowoczesnej sztuki.
Dawno temu w Elblągu... Wędrówka po Żeromskiego
Poznałam ją w 1910 roku. Wówczas pokryta była nierównymi kocimi łbami. Pasowałyby one do każdej innej ulicy ale nie do tej. Stał bowiem przy niej pewien budynek, do którego powinna prowadzić najbardziej równa asfaltowa droga. Jest to elbląski szpital – czytamy we wspomnieniach dawnych mieszkańców Elbląga, które publikował po wojnie magazyn „Elbinger Nachrichten”. Prezentujemy tłumaczenia wybranych artykułów ze zdigitalizowanych numerów tego magazynu.
Dawno temu w Elblągu: Spacer po powojennym mieście
Spacer rozpoczynamy dzisiaj od północnej części miasta, która nie została tak zniszczona jak nasze Stare Miasto. Wędrujemy ulicą Królewiecką (niem. Königsbergerstraße) w górę i widzimy, że oprócz willi Carlsona po prawej i dwóch, trzech budynków po lewej stronie nic nie zostało zniszczone - czytamy w magazynie "Elbinger Nachrichten" z 1951 r., wydawanym przez byłych mieszkańców miasta.
Historia prawdziwa. Gdzie są nasze starodruki?
Początki Biblioteki Elbląskiej związane są z osobą Jana Myliusa i sięgają roku 1601. Mylius, będąc rektorem Elbląskiego Gimnazjum, przeprowadził nie tylko jego reformę, podnosząc je do rangi akademickiej, ale również założył przy nim bibliotekę. Za kwotę 200 florenów ofiarowanych przez Radę Miejską Elbląga zakupił on księgozbiór po zmarłym poprzedniku. O historii księgozbioru po 1945 r. na bazie dokumentów źródłowych pisze Dariusz Babojć.
Dawno temu w Elblągu... Wspomnienie o jubileuszu 700-lecia miasta
Gdy, my, elblążanie jesteśmy razem, możemy godzinami opowiadać o swojej małej ojczyźnie, Elblągu. I jest to potrzebne i ważne, moi mili Rodacy, przez wzgląd na naszą młodzież i dzieci, które mało albo w ogóle nic nie wiedzą o Elblągu i ze względu na miejscową ludność, która nie zdaje sobie sprawy, że Elbląg był drugim pod względem wielkości miastem po Królewcu w Niemczech Wschodnich! - pisali byli elblążanie, którzy po wojnie w Niemczech założyli czasopismo „Elbinger Nachrichten”.
Dawno temu w Elblągu w nowej odsłonie już w sobotę
Od ponad dekady na naszych łamach ukazuje się cykl „Dawno temu w Elblągu”. Do tej pory w jego ramach publikowaliśmy tłumaczenia tekstów, które ukazywały się w przedwojennych pruskich gazetach. Pora na pewną zmianę. Czas na publikację wspomnień dawnych elblążan, które ukazywały się po wojnie w miesięczniku „Elbinger Nachrichten”. Zobacz zdjęcia.
Dawno temu w Elblągu... trenowano przed Wielkim Dniem Sportu
Podczas Wielkiego Dnia Sportu zaplanowanego 27 czerwca w Królewcu 1200 politycznych przywódców weźmie udział w ćwiczeniach masowych. W większości okręgów zakończyły się już przygotowania do ćwiczeń, tak więc przedstawiciele wielu okręgów mogli się razem spotkać. Wczoraj na młodzieżowym placu sportowym przy elbląskim dworcu spotkało się 300 politycznych przywódców z pięciu zachodniopruskich okręgów, by razem wziąć udział w ćwiczeniach - informowała elbląska prasa w 1937 r.
