Ludzie z pierwszych stron gazet w Zamechu (Znani, lubiani i podziwiani, odc. 1)
Zgadnijcie, co mogło w latach 60., 70. i 80. zachęcić znanych polskich artystów do tego, by odwiedzić Elbląg? Co mogło ich przyciągnąć do Elbląga? No oczywiście tym magnesem był w głównej mierze Zamech, który zapraszał różnych artystów do występów w Zakładowym Domu Kultury. Z mojego rozeznania wynika, że żadna inna miejska instytucja ani żadne inne przedsiębiorstwo nie czyniło tego sprawniej i częściej niż Zamech. Dziś przedstawię plejadę ówczesnych popularnych i lubianych aktorów, muzyków i artystów scenicznych, ale też innych osób z pierwszych stron gazet, które przyjechały do Zamechu, by po lub przed swoim występem zwiedzić hale produkcyjne i spotkać się z pracownikami. Był wśród nich ten co poleciał w kosmos oraz ten, który opłynął ziemię.
Ówcześni „celebryci” - jak byśmy ich dziś nazwali - nierzadko przyjeżdżali do Elbląga pociągiem PKP i mieszkali w hotelach wcale nieekskluzywnych i jadali w restauracjach bynajmniej wytwornych. Takich zresztą wtedy w Elblągu nie było. Nosiły się te gwiazdy zgoła zwyczajnie, a za występ otrzymywały niewygórowane gaże. Ale tworzyli kulturę przez duże „K” z czego płynie morał, że prawdziwy talent i klasa artysty nie są uzależnione od uwarunkowań ekonomicznych, a mówiąc wprost od zarobków. Oraz, że ciężką pracą i skromnością można wejść do historii.
Ci artyści przywozili do Elbląga kulturę wyższą i w robotniczym mieście podwyższali jej poziom wśród mieszkańców. Myślę, że w tym kontekście jak najbardziej odegrali rolę krzewicieli kultury, którzy nieśli kaganek oświaty. Oczywiście w ramach panującej w owym czasie ideologii sojuszu robotników, chłopów i inteligencji, od tych ostatnich oczekiwano, by od czasu do czasu schodzili z wyżyn artystycznego Parnasu w czeluści fabrycznych hal. Piękny, wręcz niedościgniony przykład dali w tym względzie artyści uczestniczący w I Biennale Form Przestrzennych w 1965 r. Dzięki tym artystom Elbląg trafił na łamy prasy i na usta (a czasami też i na języki) przedstawicieli branży twórczej.
Zamechowski Zakładowy Dom Kultury odwiedziło mnóstwo zespołów i wokalistów. Znaczną ich część wymieniłem w dwóch publikacjach poświęconych słynnemu „Pałacykowi”. W niniejszym opracowaniu wymieniam aktorów oraz inne „gwiazdy” tamtych czasów, które odwiedziły Zamech. Gdyby nie Zamech najpewniej nigdy by do naszego miasta nie trafiły. Zachęcam do zapoznania się z poniższym bogato ilustrowanym materiałem skomponowanym na bazie „Głosu Zamechu”. Za tydzień część druga.
Daniel Lewandowski
cdn.
Wszystkich zainteresowanych powojennymi dziejami Elbląga, a w szczególności jego przemysłem zachęcam do kontaktu pod adresem daniel.lewandowski1967@gmail.com. Liczę też na dzielenie się ciekawymi wątkami, które mogłyby się stać inspiracją do dalszych opowieści o Zamechu.
Zachęcam też do zapoznania się z moimi wcześniejszymi, tematycznie związanymi publikacjami internetowymi:
- Turbinowe „Citius – Altius – Fortius” Zamechu
- Zamechowskie kolosy”, czyli turbiny mocy 25 i 50 MW
- „Zamechowska przygoda z turbinami 120 MW”
- „Miss Zamechu”, czyli kariera zamechowskich „dwusetek”
- „Zamechowska 360-tka i historia jednego czynu społecznego”
- Zamechowskie „maluchy”, czyli turbiny napędowe i przemysłowe małej mocy
- „Trzy generacje zamechowskich turbin ciepłowniczych”
- „Zamechowski niespełniony sen o atomie”
- Arcydzieła zamechowskiej pracowni modelarskiej
- „Zamechowski Ośrodek Naukowo-Badawczy”
- „Zamechowska Stacja Prób Turbin i organy parowe Gerarda”Zamechowska Izba Tradycji i Pamięci: ktokolwiek widział, ktokolwiek wie…
- STOP non stop, czyli 70 lat Stowarzyszenia Technicznego Odlewników Polskich w Elblągu
- Zdarzyło się w Elblągu i Zamechu 30 lat temu. Jubileusz prywatyzacji
- Zamech w Grudniu 1970
- Zdarzyło się w Elblągu i Zamechu 45 lat temu. Rok cudów
- Uchwała rządowa 40/72, czyli bitwa o Elbląg
- Wspomnienie o Kamilu Czwiertni (1930-2022)
- „Historia materialnego i intelektualnego dziedzictwa Zamechu po 1990 roku (odcinek 1)”
- „Historia materialnego i intelektualnego dziedzictwa Zamechu po 1990 roku (odcinek 2)”
- „Historia materialnego i intelektualnego dziedzictwa Zamechu po 1990 roku (odcinek 3)”
- Historia materialnego i intelektualnego dziedzictwa Zamechu po 1990 roku - Trudne ELZAM-owskie początki (odcinek 4)
- Historia materialnego i intelektualnego dziedzictwa Zamechu po roku 1990 - ELZAM: od przemysłu ciężkiego do parku handlowo-usługowego (odcinek 5)
- Zamechowski „Pałacyk” Odc.1
- Zamechowski „Pałacyk” Odc.2
- Zamechowski chór „Echo”
- W klimatach „Głosu Zamechu”
- W klimatach zamechowskiego Radio-Studio
- Zamechowska gazeta zakładowa „Na Warcie Pokoju”
- Czterej przyjaciele z Zamechu zakładają Galerię EL
- I Biennale Form Przestrzennych. To Zamech dał Gerardowi skrzydła
- Jak Zamech inspirował artystów. Grafiki Haliny Różewicz-Książkiewicz
- STOP non stop, czyli 70 lat Stowarzyszenia Technicznego Odlewników Polskich w Elblągu
- Zamechowski SIMP
- Zamechowska Izba Tradycji i Pamięci: ktokolwiek widział, ktokolwiek wie…
- Zamechowskie wakacje
- Zamechowska „Jedynka”
- Tajemnice schichauowskich piwnic
- Zamechowskie budownictwo mieszkaniowe
- Historia i osiągnięcia Zakładów Mechanicznych ZAMECH im. gen. Karola Świerczewskiego
- Zamechowskie wyróżnienia, odznaczenia oraz nagrody pracownicze
- Zamechowska służba zdrowia (Odcinek 1: Środowisko pracy i organizacja)
- Zamechowscy „Judymowie” (Zamechowska służba zdrowia, odc. 2)
- Przed Zamechem była Stocznia nr 16 (Odc. 1: Geneza i trudne początki)
- Przed Zamechem była Stocznia nr 16 (Część 2: Struktura organizacyjna i ludzie)
- Przed Zamechem była Stocznia nr 16 (Część 3: Odbudowa i działalność elbląskiej stoczni 1/2)
- Przed Zamechem była Stocznia nr 16 (Część 4: Odbudowa i działalność elbląskiej stoczni 2/2)
- Przed Zamechem była Stocznia nr 16 (Część 5: Koniec marzeń o stoczni)
- Zamechowskie biblioteki (Odcinek 1: Zakładowa Biblioteka Techniczna)
- Zamechowskie biblioteki (Odcinek 2: Zamechowskie ZOINTE i BOINTE)
- Zamechowskie biblioteki (Odcinek 3: Zakładowa Biblioteka Zwią zkowa)
- Rozważania w 75. rocznicę powstania Zamechu, odc. 1 Czym byłby Elbląg bez Zamechu
- Rozważania na 75. rocznicę powstania Zamechu, odc. 2 Zamech wcale nie musiał powstać w Elblągu
- Wspomnienie o Tadeuszu Ryterskim (1932-2024)
- Zamechowskie szkolnictwo (Odc. 1, Historia Zespołu Szkół Zawodowych Zamech)
- Zamechowskie szkolnictwo (Odc.2, Infrastruktura, wyposażenie, zasady i rytuał Zespołu Szkół Zawodowych Zamech)
- Zamechowskie szkolnictwo (Odc. 3, Uczniowie i nauczyciele ZSZ Zamech)
- Zamechowskie szkolnictwo (Odc. 4, Uczniowie i nauczyciele ZSZ Zamech - ciąg dalszy)
- Zamechowska dokumentacja konstrukcyjna (Odc. 1: System numeracji rysunków)
- Co się stało z zamechowskim archiwum (Zamechowska dokumentacja konstrukcyjna, odc. 2)
- Zamech kolebką elbląskiego sportu. Wspomnienie po latach
- EFUK. Czy ktoś jeszcze pamięta?
- O załodze Zamechu (zatrudnienie w latach 1945-60, odc. 1)
- O liczebności załogi Zamechu, czyli zakład o … brodę dyrektora Kowalczyka (Odc. 2 - zatrudnienie w latach 1961-90)
- Zamechowskie pochody pierwszomajowe